शिशाको बोतलमा बिक्री हुने पानी, सोडा, बियर र वाइनजस्ता पेय पदार्थमा प्लास्टिकको बोतलमा भन्दा माइक्रोप्लास्टिक बढी हुने फ्रान्सको खाद्य सुरक्षा निकायले शुक्रबार सार्वजनिक गरेको एक आश्चर्यजनक अध्ययनले देखाएको छ ।

अनुसन्धाताहरूले संसारभरि प्लास्टिकका स–साना, प्रायः अदृश्य टुक्राहरू रहने गरेको र श्वासप्रश्वास, खाना र पानीको माध्यमबाट मानव शरीरमा व्यापकरूपमा भित्रिने गरेको बताएका छन् ।

प्लास्टिकको यो प्रचुरता मानव स्वास्थ्यका लागि हानिकारक छ भन्ने कुराको कुनै प्रत्यक्ष प्रमाण छैन, तर अनुसन्धानको बढ्दो क्षेत्रले यसको फैलावट मापन गर्ने लक्ष्य राखेको छ ।

फ्रान्सेली खाद्य सुरक्षा निकाय (एएनएसइएस) का अनुसन्धान निर्देशक गुइलाम डुफ्लोसले एएफपीसँग भन्नुभयो, “टोलीले फ्रान्समा बिक्री हुने विभिन्न प्रकारका पेयपदार्थमा माइक्रोप्लास्टिकको मात्राबारे अनुसन्धान गर्न र विभिन्न कन्टेनरले पार्न सक्ने प्रभावको परीक्षण गर्न खोजेको छ।

अनुसन्धानकर्ताहरूले नरम पेय पदार्थ, लेमोनेड, आइस्ड टी र बियरका ग्लासका बोतलमा प्रतिलिटर औसत १०० माइक्रोप्लास्टिक कण फेला पारेका थिए । यो प्लास्टिकका बोतल वा धातुका डिब्बामा फेला परेको दरभन्दा पाँचदेखि ५० गुणा बढी हो ।

“हामीले प्राप्त गरेकोभन्दा ठीक उल्टो नतिजा आउने अपेक्षा गरेका थियौं,” अनुसन्धान गर्ने पीएचडीकी छात्रा इसलिन चाइबले एएफपीसँग भन्नुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो, “त्यसपछि हामीले थाहा पायौँ, शिशामा नमूनाहरूबाट निस्केका कणहरू एउटै आकार, रङ र बहुलक संरचना थिए ।

“सम्भवतः विर्कोको घर्षणका कारण विर्कोको रङमा ‘नाङ्गो आँखाले नदेखिने स–साना दागहरू पनि थिए र ती बिर्कोले उसको सतहमा छोडेका कणहरू थिए,” एएनएसइएसले एक विज्ञप्तिमा जनाएको छ ।

– वाइन फाइन –

समतल र चम्किलो शिशा र प्लाष्टिक दुबै भाडाका पानीमा माइक्रोप्लास्टिकको मात्रा सामान्यतया कम थियो तर शिशाको बोतलमा प्रति लिटर ४.५ कण थिए भने प्लास्टिककोमा १.६ कण थिए ।

शिशाका बोतलका वाइनमा केही बढी माइक्रोप्लास्टिक्स पनि थिए । यो विसंगतिको कारण ‘व्याख्या गर्न बाँकी रहेको’ चाइबले बताउनुभयो ।

सफ्ट ड्रिंक्समा प्रतिलिटर ३०, लेमोनेडमा ४० र बियरमा ६० माइक्रोप्लास्टिक हुन्छ ।

“माइक्रोप्लास्टिक्सको सम्भावित विषाक्त मात्राको लागि कुनै सन्दर्भ स्तर नभएकाले यी आँकडाहरूले स्वास्थ्य जोखिमको प्रतिनिधित्व गर्दछ कि गर्दैन भनेर भन्न सम्भव छैन,” एएनएसईएसले भनेको छ ।

तर पेय पदार्थ उत्पादकहरूले बोतलको बिर्कोले बगाएको माइक्रोप्लास्टिकको मात्रा सजिलै घटाउन सक्छन्।

एजेन्सीले बिकोलाई हावाले सुकाउने, त्यसपछि पानी र रक्सीले कुल्ला गर्ने एक सफाई विधिको परीक्षण गरेको थियो, जसले प्रदूषणलाई ६० प्रतिशतले कम गरेको थियो।

एएनएसईएसले सार्वजनिक गरेको यो अध्ययन गत महिना ‘जर्नल अफ फुड कम्पोजिसन एन्ड एनालिसिस’मा अनलाइनमा प्रकाशित भएको थियो ।