डा घिमिरेले सूक्ष्मजीवले प्रतिरोध क्षमता विकास गर्ने र रोग निको नहुने हुँदा बिरामीको मृत्युसमेत हुन सक्ने भएकाले यसलाई गम्भीर रूपमा लिनुपर्ने सुझाव दिए।

औषधि पसले र उपभोक्ता दुवै सचेत हुनुपर्ने

विराटनगरका औषधि व्यवसायीहरू पनि यो प्रवृत्तिबारे चिन्तित छन्। नेपाल औषधि व्यवसायी सङ्घ मोरङ शाखाका अध्यक्ष देशबन्धु ढकालले उपभोक्ता स्वयं सचेत नभएसम्म यो समस्या समाधान गर्न नसकिने बताए। उनका अनुसार, उपभोक्ताले चिकित्सकको सल्लाह बिना नै औषधि माग गर्ने र कहिलेकाहीँ दबाबका कारण बिना ‘प्रेस्क्रिप्सन’ एन्टिबायोटिक बिक्री हुने समस्या छ। सङ्घले यस्तो अभ्यास रोक्न अभिमुखीकरण तालिम र अनुगमन गरिरहेको उनले जानकारी दिए।

पशुपालन क्षेत्रमा पनि एन्टिबायोटिकको दुरुपयोग

एन्टिबायोटिकको गलत प्रयोग केवल मानिसमा मात्र सीमित छैन। पशुपन्छी तथा मत्स्य विकास निर्देशनालय, कोशी प्रदेशका सूचना अधिकारी तथा पशु चिकित्सक विनोदकुमार शाह प्रदेशका धेरैजसो पोल्ट्री फार्ममा चिकित्सकको सल्लाहबिना एन्टिबायोटिक प्रयोग हुने गरेको बताउँछन्। पशुमा प्रयोग भएका औषधिको अवशेष दूध, मासु र अण्डामार्फत मानिसको शरीरमा पुग्दा पनि दीर्घकालीन रूपमा प्रतिरोध विकास हुने डा शाहको भनाइ छ। उनले एएमआर नियन्त्रणका लागि ‘वन हेल्थ’ दृष्टिकोण आवश्यक रहेकोमा जोड दिएका छन्।

विश्वभरि बढ्दै एएमआरको खतरा

भाइरोलोजी विशेषज्ञ डा सन्तोष दुलालका अनुसार, विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले एन्टिमाइक्रोबियल रेजिस्टेन्सलाई १० प्रमुख विश्वव्यापी जनस्वास्थ्य खतरामध्ये एक मानेको छ। एन्टिबायोटिकले काम नगर्ने हुँदा सन् २०३० सम्ममा थप २ करोड ४० लाख मानिस चरम गरिबीमा धकेलिने र सन् २०५० सम्ममा एएमआरका कारण वार्षिक १ करोड मानिसको मृत्यु हुने अनुमान छ। यो महामारीको चपेटामा नेपालजस्ता विकासशील देश बढी पर्ने देखिन्छ।

विज्ञहरूले एन्टिबायोटिकको गलत प्रयोग रोक्न जनचेतना नै सबैभन्दा शक्तिशाली उपाय भएको बताएका छन्। चिकित्सक, औषधि व्यवसायी, उपभोक्ता र नियामक निकाय सबैले इमान्दारीपूर्वक आफ्नो भूमिका निभाए मात्र यो समस्या समाधान गर्न सकिनेमा उनीहरूको जोड छ। विराटनगर महानगरपालिकाको स्वास्थ्य शाखाले समुदायस्तरमा सचेतना फैलाउन आवश्यक कार्यक्रम ल्याउनेबारे सोचिरहेको जानकारी दिएको छ।