रुस । रुसले युक्रेनसँग कुनै पनि शान्ति सम्झौतापछि युद्धग्रस्त देशमा तैनाथ गर्न ‘आश्वासन बल’मा सामेल हुने प्रतिबद्धता जनाएपछि रुसले शुक्रबार युक्रेनका लागि पश्चिमी सुरक्षा ग्यारेन्टीको धारणालाई अस्वीकार गरेको छ।

शान्ति सम्झौता वा युद्धविराममार्फत युद्ध अन्त्य भएमा युक्रेनलाई प्रस्ताव गर्न चाहने मुख्यतः युरोपेली देशहरूको गठबन्धनले रुसलाई आफ्नो छिमेकीमाथि फेरि आक्रमण गर्नबाट रोक्ने सुरक्षा बल युक्रेनी सुरक्षा कवचको एक प्रमुख आधार हो।

पेरिस शिखर सम्मेलनपछि युरोपेली नेताहरूले राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग भिडियो कन्फरेन्समार्फत कुरा गरे पनि कुनै पनि अमेरिकी संलग्नताको सीमा अनिश्चित छ।

शुक्रबार क्रेमलिनका प्रवक्ता दिमित्री पेस्कोभले युक्रेनका लागि पश्चिमी सुरक्षा सुनिश्चितताको विचारलाई अस्वीकार गर्दै भने, “‘विदेशी र विशेष गरी युरोपेली र अमेरिकी’ सैनिकहरूले निश्चित रूपमा किएभलाई यस्तो आश्वासन दिन सक्दैनन्।

फ्रान्सका राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोँले आयोजना गरेको पेरिस शिखर सम्मेलनमा युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले प्रत्यक्ष भाग लिएको थियो भने बेलायती प्रधानमन्त्री केइर स्टार्मरलगायतका गठबन्धन सहयोगीले अनलाइनमार्फत् सहभागिता जनाएका थिए ।

ट्रम्पले रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग प्रत्यक्ष वार्ता सुरु गरेपछि युरोपले अमेरिकाबाट स्वतन्त्र रूपमा काम गर्न सक्छ भन्ने देखाउन म्याक्रोँको नेतृत्वमा भएको नयाँ प्रयासको प्रतिनिधित्व यो बैठकले गरेको थियो ।

संयुक्त राज्य अमेरिकाको प्रतिनिधित्व ट्रम्पका विशेष दूत स्टिभ विटकोफले गरेको थियो उनले जेलेन्स्कीसँग छुट्टाछुट्टै भेट गरेका थिए।

ट्रम्पले युरोपेली नेताहरूसँगको कुराकानीपछि पुटिनसँग छिट्टै कुरा गर्ने बताएको छभने पेस्कोभले शुक्रबार यस्तो आह्वान चाँडै गर्न सकिने पुष्टि गरेको छ ।

– पहिलो ठोस कदम –

रुसले सन् २०२२ को फेब्रुअरीमा पूर्ण आक्रमण सुरु गरेको साढे तीन वर्षदेखि युरोपमाथि आफ्नो प्रतिक्रिया बढाउन दबाब परेको छ ।

म्याक्रोँले जेलेन्स्कीको छेउमा उभिएका पत्रकारसँग भने, “आज हामीसँग युक्रेनमा ‘आश्वासन बल’ को रूपमा सैनिकहरू तैनाथ गर्न वा जमीनमा, समुद्रमा वा हावामा उपस्थित हुन २६ देश तयार छन् । उनीहरूले औपचारिक रूपमा प्रतिबद्धता जनाएका छन् । केही अन्यले अझैसम्म अडान लिएका छैनन्।”

जेलेन्स्कीले यस कदमको प्रशंसा गर्दै भने, “मलाई लाग्छ लामो समयपछि आज पहिलो यस्तो गम्भीर ठोस कदमका लागि आश्वासन आएको छ ।”

फ्रान्सका राष्ट्रपतिले भने, “यी सैनिकलाई अग्रपङ्तीमा तैनाथ गरिने छैन, तर ‘कुनै पनि नयाँ ठूलो आक्रमण रोक्न’ लक्षित गरिएको छ।
म्याक्रोँले अर्को प्रमुख आधार युक्रेनी सेनाको ‘पुनरुत्थान’ भएको बताए । उनले भने, “यसले गर्दा उसले ‘नयाँ आक्रमणको प्रतिरोध मात्र गर्छ र रुसलाई नयाँ आक्रमणबाट रोक्न सक्षम हुन्छ।”

म्याक्राँेंले युक्रेनका लागि सुरक्षा प्रत्याभूतिमा भाग लिन अमेरिका आफ्नो इच्छाबारे ‘निकै स्पष्ट’ रहेको बताए ।

यद्यपि, अमेरिकाको योगदान अझै अस्पष्ट छ।

जर्मन चान्सलर फ्रेडरिक मर्जले थप दबाब दिन आग्रह गरे पनि संलग्नताको दायराबारे सतर्क रहेर गठबन्धनभित्र विभाजनहरू पनि छन्।
जर्मन सरकारका प्रवक्ताले बैठकपछि भने, “जर्मनीले उपयुक्त समयमा सैन्य संलग्नताबारे निर्णय गर्नेछ।”

इटालीका प्रधानमन्त्री जियोर्जिया मेलोनीले पनि आफ्नो देशले युक्रेनमा सेना नपठाउने तर कुनै पनि सम्भावित शान्ति सम्झौताको निगरानी गर्न सहयोग गर्न सक्ने बताएको छ ।

यसै साता पुटिनको चीन भ्रमणपछि खतरा बढ्दै जाँदा पुटिनले शान्ति सम्झौतामा चासो नदेखाएको चिन्ता पनि बढेको छ ।

– समयका लागि खेल –

द्वन्द्व अन्त्यका लागि सम्झौता गर्न पुटिनको अनिच्छालाई लिएर पश्चिमा मुलुकहरूमा निराशा बढ्दै गएको छ ।

जेलेन्स्कीका अनुसार ट्रम्पसँगको भेटमा रुसमाथिको प्रतिबन्ध र युक्रेनको हवाई क्षेत्रको सुरक्षाबारे छलफल भएको थियो ।

जेलेन्स्कीले सामाजिक सञ्जालमा एक्समा लेखेका छन्, “हामीले विभिन्न विकल्पमा छलफल गर्यौं र सबैभन्दा महत्वपूर्ण भनेको युद्ध अन्त्यका लागि कडा र विशेष गरी आर्थिक उपायहरू प्रयोग गर्नु हो।”

ह्वाइट हाउसले युरोपेली मुलुकहरूलाई ’युद्धका लागि आर्थिक सहयोग गर्ने’ रुसी तेल खरिद नगर्न आग्रह गरेको जनाएको छ ।

उत्तरी युक्रेनमा बिहीबार रुसी रकेट आक्रमणमा डेनिस शरणार्थी परिषद्का दुई जनाको मृत्यु भएको युक्रेनी स्थानीय गभर्नरले बताएका छन् ।

यदि रुसले शान्ति सम्झौतालाई अस्वीकार गरिरह्यो भने अमेरिकासँगको समन्वयमा थप प्रतिबन्धलगाउने म्याक्रोँले चेतावनी दिएको छ ।

उनले रुसले ‘समयको लागि खेल्ने कोसिस गर्नेबाहेक अरू केही नगरेको’ र सर्वसाधारणमाथि आक्रमण तीव्र बनाएको आरोप लगाए ।

पुटिनको चीन र संयुक्त राज्य अमेरिकाको उच्चस्तरीय भ्रमणपछि गत महिना अलास्कामा ट्रम्पसँग भेटवार्ता भएको थियो ।

चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङसँग बेइजिङमा आयोजित विशाल सैन्य प्रदर्शनमा भाग लिएका पुटिनले युक्रेनमा आफ्नो सेनाको प्रगतिको प्रशंसा गर्दै रुसी सेना ‘सबै मोर्चामा’ अघि बढिरहेको बताए ।