सुर्खेत । डिभिजन वन कार्यालय हुम्लाको समन्वयमा उकाली तथा तेस्रो ध्रुव संरक्षणले हिउँचितुवाको अध्ययन गर्दा नाम्खा गाउँपालिकामा ३९ हिउँचितुवा रहेको पत्ता लागेको छ ।

‘क्यामरा ट्र्यापिङ’ प्रविधिको प्रयोग गरेर सन् २०२२ देखि २०२३ सम्म दुर्लभ हिउँचितुवाको संख्या गणना गरिएको थियो । अध्ययनअनुसार उत्तरी नाम्खा गाउँपालिकामा कम्तीमा ३९ हिउँचितुवा रहेको पत्ता लागेका सहायक वन अधिकृत बाबुलाल बमजनले बताए ।

हिउँचितुवा अनुसन्धानकर्ता रिन्जिन फुन्जोक लामाले नाम्खा क्षेत्रमा ६१ वटा क्यामेरा जडान गरेर हिउँचितुवाको अध्ययन गर्दा ३९ हिउँचितुवा कैद गरिएको बताए । हुम्ला सदरमुकाम सिमिकोटदेखि पाँच दिन पैदल हिँडेर लिमी पुगिसकेपछि घोडा–खच्चरमा खानेकुरा बोकेर हिउँचितुवा पाइने स्थानमा पुग्ने उनले जानकारी दिए।

गाउँपालिका अध्यक्ष प्रेमबहादुर लामाले हिउँचितुवाको तथ्यांक ल्याउने कार्य सकिएको बताए। यस्तै, माथिल्लो डोल्पामा हिउँचितुवा पाइएसँगै हुम्लामा पनि पाइने अनुमानका आधारमा हिउँचितुवाको गणनाको काम गरिएको थियो । गाउँपालिकाले पनि अब हिउँचितुवा संरक्षणका लागि कार्यक्रम बनाउने अध्यक्ष लामाले जानकारी दिए ।

नाम्खाभित्रको मात्र अध्ययन गरिएको सहायक वन अधिकृत बमजनले जानकारी दिए । उनले भने, ‘सरकारले २०२४ देखि २०३० सम्म हिउँचितुवाको गणना तथा संरक्षणलाई प्राथमिकतामा राखेको छ ।’ चीनको स्वशासित क्षेत्र तिब्बतसँग जोडिएको नाम्खामा ६ वडा रहेका छन् । कुल क्षेत्रफल करिब दुई हजार ४१९.६४ वर्गकिलाेमिटर रहेको छ ।