काठमाडौं । जेन–जी आन्दोलनका अगुवा मिराज ढुंगानाले केही दिनअघि प्रधानमन्त्री सुशीला कार्कीसँग बालुवाटारमा विशेष भेट गरेका छन्। सो भेटमा ढुंगानाले प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी प्रणालीदेखि विदेशस्थित नेपालीको मताधिकारसम्म पाँच महत्वपूर्ण एजेण्डा उठाएका थिए ।

भेटवार्तामा उनले प्रधानमन्त्री कार्कीलाई देशमा स्थायित्व र जवाफदेही नेतृत्व सुनिश्चित गर्न प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी प्रधानमन्त्रीको व्यवस्था गर्नुपर्ने स्पष्ट रुपमा सुझाएका थिए ।

तपाईंको नियुक्ति पनि संविधानअनुसार होइन : प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारीको माग
ढुंगानाले प्रधानमन्त्रीसँगको छलफलमा प्रमुख एजेण्डाको रूपमा प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी प्रणालीको माग गरे । तर, प्रधानमन्त्री कार्कीले संविधानले अनुमति नदिने बताइन्।

जवाफमा ढुंगानाले भने, ‘तपाईंको नियुक्ति पनि त संविधानअनुसार होइन । आवश्यकताको सिद्धान्तअनुसार बन्नु भएको हो भने, प्रत्यक्ष निर्वाचित प्रणालीका लागि पनि त्यही आवश्यकताको सिद्धान्त लागू गर्न सकिन्छ ।’ उनले भने, ‘यो हाम्रो मुख्य एजेण्डा हो र हामी यसलाई लिएर नै लडिरहन्छौं ।’

जेन–जीको सरकारमा सहभागिता : प्रधानमन्त्रीको सकारात्मक संकेत
ढुंगानाले प्रधानमन्त्रीसँग जेन–जी प्रतिनिधित्वबारे पनि कुराकानी गरेका थिए । प्रधानमन्त्री कार्कीले यसमा सकारात्मक संकेत दिँदै भनिन्, ‘मन्त्री बन्ने ठाउँ अझै खाली छ । तपाईंहरूले योग्य र डेलिभरी गर्न सक्ने प्रतिनिधि ल्याउनु भयो भने सोच्न सकिन्छ ।’

भ्रष्टाचार नियन्त्रणमा फास्ट ट्रयाक प्रक्रिया
ढुंगानाले भ्रष्टाचार नियन्त्रणबारे सोध्दा, प्रधानमन्त्री कार्कीले दशैंपछि केही फाइलहरू खुलिसकेको भन्दै मुद्दा दर्ताको प्रक्रिया अगाडि बढ्ने जानकारी दिइन् ।
एनले भनिन्, ‘ढिलो होला तर कानून टेकेरै जानुपर्छ । फास्ट ट्रयाकमै काम अघि बढ्छ ।’

प्रधानमन्त्रीको आश्वासन : ‘टाइमली चुनाव हुन्छ’
ढुंगानाले आगामी संघीय निर्वाचन समयमै हुने सम्भावनाबारे पनि जिज्ञासा राखेका थिए । जसमा प्रधानमन्त्री कार्कीले भनिन्, ‘९७ वस्तुमध्ये ८१ वटा निर्वाचन सामग्री भइसकेको छ । टाइमली चुनाव गरिन्छ ।’ यससँगै ढुंगानाले प्रधानमन्त्रीबाट ६ महिनाभित्र चुनाव सम्भव हुने स्पष्ट जवाफ पाएको बताए ।

विदेशमा रहेका नेपालीको मताधिकार सुनिश्चित गरिनु पर्ने माग
भेटको अन्तिम एजेण्डा थियो–प्रवासी नेपालीको भोट अधिकार ।
ढुंगानाले प्रधानमन्त्रीलाई भने, ‘देशमा बेरोजगारीले गर्दा लाखौं नेपाली विदेश छन् । उनीहरूलाई राज्यले मताधिकार दिनुपर्छ । फिजिकल भोट नपाए अनलाइनमार्फत भए पनि ।’ प्रधानमन्त्रीले यसबारे केही देशहरूसँग संवाद जारी रहेको जानकारी दिइन् । उनले ढुंगानालाई भनिन्, ‘तपाईंहरू प्लानसहित आउनुहोस्, हामी काम अघि बढाउँछौं ।’

दशैंपछि फेरि भेट्ने तयारीमा ढुंगाना
ढुंगानाले प्रधानमन्त्रीसँगको छलफललाई सकारात्मक र आशालाग्दो बताउँदै भने, ‘दशैं सकिएपछि प्रधानमन्त्रीको कार्यालय खुल्ने बित्तिकै फेरि एजेण्डा लिएर जान्छु ।’

निष्कर्ष–जेन–जी आन्दोलनको उर्जालाई राजनीतिक एजेण्डामा रूपान्तरण गर्ने प्रयासस्वरूप ढुंगानाको यो भेट संविधान, लोकतन्त्र र समावेशी प्रतिनिधित्वको गहिरो बहसमा रूपान्तरण भइरहेको छ । अब प्रश्न उठ्छ–यी एजेण्डा कति कार्यान्वयनमा पुग्छन् ।?