संयुक्त राष्ट्रसंघीय खाद्य एजेन्सीका प्रमुख सिन्डी म्याककेनले बिहीबार गाजामा पर्याप्त खाद्यान्नको अभाव देखिएको र तत्काल थप मानवीय सहायताको आवश्यकता रहेको भन्दै इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुसँग छलफल गरेको जानकारी दिएका छन् ।

उनले हालसालैको गाजा भ्रमणमा यो अवस्था ‘धेरै स्पष्ट’ भएको बताए ।

गत हप्तामै खाद्य सङ्कटसम्बन्धी विश्वकै अग्रणी निकायले गाजाको सबैभन्दा ठूलो सहर भोकमरीको चपेटामा परेको र यदि युद्धविराम तथा मानवीय सहायतामाथिको प्रतिबन्ध अन्त्य नभए यो सङ्कट सम्पूर्ण क्षेत्रमा फैलिन सक्ने चेतावनी दिएको थियो ।

विश्व खाद्य कार्यक्रम (डब्लुएफपी) की कार्यकारी निर्देशक म्याककेनले गाजामा भोकमरी वास्तविकतामा भइरहेको बताए । उनले भने, “मैले आफ्नै आँखाले भोकमरीमा परेका आमा र बालबालिकाहरूलाई भेटेँ । यो वास्तविक हो, र अहिले नै भइरहेको छ ।”

उनका अनुसार, नेतान्याहु ‘गाजामा मानिसहरूले पर्याप्त खाना नपाएकोबारे स्पष्ट रूपमा चिन्तित’ देखिन्थे । यद्यपि, विगतमा नेतान्याहुले गाजामा भोकमरी भएको कुरा अस्वीकार गर्दै यसलाई हमासको प्रचारको हिस्सा भनेका थिए ।

म्याककेनले भने, “थप मानवीय सहायता प्राप्त गर्ने प्रयासहरू तुरुन्तै दोब्बर गर्नुपर्छ भन्ने कुरामा हामी सहमत भयौँ । हाम्रो राहत सामग्रीका सवारीहरूको पहुँच र सुरक्षा सुनिश्चित गर्नु अनिवार्य छ ।”

– इजरायलमाथि अन्तर्राष्ट्रिय दबाब –

अनिकालको घोषणाले इजरायलमाथि अन्तर्राष्ट्रिय दबाब बढाएको छ । इजरायल सन् २०२३ अक्टोबर ७ को हमासको आक्रमणपछि लगातार युद्धमा संलग्न छ । यसबीच, इजरायलले गाजा सहर र हमासका अन्य गढहरू कब्जा गर्ने योजना बनाइरहेको बताएको छ, तर युद्धविरामका लागि हालसम्म कुनै प्रगति भएको देखिएको छैन ।

इजरायलले खाद्य सङ्कट मापन गर्ने अन्तर्राष्ट्रिय प्राधिकरण आइपिसीद्वारा जारी अनिकालसम्बन्धी घोषणालाई अस्वीकार गर्दै यसलाई बुधबार फिर्ता लिन माग गरेको छ ।

मानवीय सहायता वितरणका लागि जिम्मेवार इजरायली सैन्य निकाय कोगाटले बिहीबार जानकारी दिँदै तीन सयभन्दा बढी सहायता ट्रकहरू हरेक दिन गाजामा प्रवेश गर्ने र तीमध्ये अधिकांशमा खाद्यान्न हुने दाबी गरेको थियो । तर सहायता संस्थाहरूले २२ महिनाको युद्ध, यस वर्षको सुरुआतमा भएको सहायता नाकाबन्दी र गाजाको खाद्य उत्पादन पतनका कारण यो आपूर्ति निकै अपूरो रहेको बताएका छन् ।

म्याककेनले मङ्गलबारको दिनभर गाजा भ्रमण गर्दै पाल शिविरमा बसोबास गर्ने तथा भोकमरी झेलिरहेका विस्थापित परिवारहरूसँग भेटवार्ता गरेका छन् ।

उनले भने, “मैले एउटा ११ सदस्यीय परिवारलाई भेटेँ । उनीह गाजाको उत्तरबाट आएका थिए । उनीहरूसँग शाब्दिक रूपमा पर्याप्त खाना थिएन, र अझै पनि छैन ।”

उनले विश्व खाद्य कार्यक्रममार्फत थप खाद्यान्न गाजामा पठाइरहेको जानकारी दिए तर यसलाई अझ बढाउनुपर्ने आवश्यकता दोहोर्‍याएका थिए ।

– वर्तमान समयको विपत्ति –

संयुक्त राष्ट्रसङ्घका महासचिव एन्टोनियो गुटेरेसले गाजामा अनिकाललाई ‘वर्तमानको विनाश’ भन्दै यसले इजरायली सैन्य आक्रमणलाई ‘नयाँ र खतरनाक चरण’ तर्फ धकेल्ने चेतावनी दिए । उनका अनुसार, यसले ‘विनाशकारी परिणामहरू’ ल्याउनेछ र थकित नागरिकहरूलाई फेरि भाग्न बाध्य पार्नेछ ।

गुटेरेसले भने, “गाजा भग्नावशेषले भरिएको छ, शवहरूले ढाकिएको छ र अन्तर्राष्ट्रिय कानूनको गम्भीर उल्लङ्घनका उदाहरणहरू देखिएका छन् ।”

यसबीच, इजिप्ट र कतारका मध्यस्थकर्ताहरूले इजरायललाई प्रस्तुत गरेको ६० दिनको युद्धविराम प्रस्तावको प्रतिक्रियाको प्रतीक्षा गरिरहेका छन् ।

कतारका विदेशमन्त्रीका अनुसार, हमासले उक्त प्रस्ताव स्वीकार गरिसकेको छ । प्रस्तावमा १० जीवित बन्धकको रिहाइ र १८ मृतकको शव हस्तान्तरणको बदलामा युद्धविराम, साथै गाजाको बफर जोनबाट इजरायली सेनाको फिर्तीको माग गरिएको छ ।

– यमनमा इजरायली आक्रमण –

बिहीबार, इजरायलले यमनको राजधानी सानामा हवाई आक्रमण गर्‍यो । यो हमला इरान समर्थित हुथी विद्रोहीहरूले इजरायलतर्फ मिसाइल र ड्रोन प्रक्षेपण गरेको प्रतिक्रियामा भएको हो ।

हुथीहरूले २२ महिनादेखि लाल सागरमा जहाजहरूलाई समेत लक्षित गर्दै आएका छन् र प्यालेस्टिनीहरूसँग एकता देखाउन आक्रमण गरेको बताएका छन् ।

– मानवीय क्षति –

गाजाको स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार, युद्ध सुरु भएदेखि करिब ६३ हजार मानिस मारिएका छन् । गत दिन मात्रै इजरायली आक्रमणबाट ७१ जनाको मृत्यु भएको र धेरै घाइते भएको बताइएको छ । मन्त्रालयका अनुसार, मृतकमध्ये आधाभन्दा बढी महिला र बालबालिका छन् ।

उक्त मन्त्रालय हमासद्वारा सञ्चालित भए पनि संयुक्त राष्ट्रसङ्घ र स्वतन्त्र विज्ञहरूले यसलाई गाजामा युद्ध हताहतसम्बन्धी सबैभन्दा विश्वसनीय स्रोत मानेका छन् । इजरायलले यस्ता तथ्याङ्कमाथि विवाद गर्दै आएको छ तर आफ्ना आधिकारिक तथ्याङ्क सार्वजनिक गरेको छैन ।

हमासले सन् २०२३ अक्टोबर ७ मा एक हजार दुई सय मानिसको हत्या गरी दुई सय ५१ जनालाई अपहरण गरेको थियो, जसमा अधिकांश नागरिक थिए ।

पछिल्ला युद्धविराम र सम्झौतामार्फत धेरै बन्धकलाई रिहा गरिएको छ । इजरायलका अनुसार, अझै करिब ५० मध्ये २० जना जीवित रहेको विश्वास गरिन्छ ।

गुटेरेसले कब्जा गर्ने शक्तिका रूपमा इजरायलको दायित्व नागरिकको सुरक्षा गर्न, ठूलो मानवीय पहुँच सुनिश्चित गर्न र उनीहरूको आधारभूत आवश्यकताहरू पूरा गर्न भएको बताए।

खाद्य, पानी र स्वास्थ्य सेवामा भइरहेको व्यवस्थित विघटनलाई उनले ‘मानवताको आधारभूत मूल्यलाई बेवास्ता गर्ने जानाजानी गरिएको निर्णयको परिणाम’ भनेका छन् ।