काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसभित्र विशेष महाधिवेशन–नियमित महाधिवेशनको विवाद तीव्र बन्दै गइरहँदा कार्यवाहक सभापति पूर्णबहादुर खड्काले विशेष महाधिवेशन माग गर्दै आएका नेताहरूको ध्यानाकर्षण पत्र समेत बुझ्न अस्वीकार गरेपछि आन्तरिक राजनीति झनै तातेको छ । अनामनगरमा भेला भएका विशेष महाधिवेशन पक्षधर प्रतिनिधिहरूले ध्यानाकर्षण पत्र बुझाउनेदेखि केन्द्रीय कार्यालय घेराउसम्मका दबाबमूलक कार्यक्रम घोषणा गरे पनि कार्यवाहक सभापतिबाट भेटको समय नपाएको नेताहरूले बताएका छन् ।

गुरूराज घिमिरेलगायत नेताले खड्कालाई फोन गरी भेटको अनुरोध गरे पनि उनले कुनै पनि ध्यानाकर्षण-स्मरण पत्र अब तत्काल नबुझ्ने स्पष्ट रूपमा भनेको घिमिरेले दाबी गरेका छन् । आज त खड्काले फोन समेत नउठाएको उनीहरूको भनाइ छ । विशेष महाधिवेशनको माग ५४ प्रतिशत महाधिवेशन प्रतिनिधिले औपचारिक रूपमा गरेका छन् । कार्यवाहक सभापति बनेको भोलिपल्टै खड्काले हस्ताक्षर सम्बन्धी फाइल अध्ययन गर्ने संकेत दिए पनि त्यसपछि प्रक्रिया अघि बढेन ।

यद्यपि उनले कात्तिक १५ गते सानेपामा केही नेतासँग अनौपचारिक छलफल भने गरेका थिए । विशेष महाधिवेशन पक्षधरहरूले अब नियमित महाधिवेशनका विषयमा कुनै बहस नगरी विशेष महाधिवेशनका लागि हस्ताक्षर सनाखत र प्रक्रिया सुरु गर्न दबाब दिने रणनीति बनाएका छन् । भोलि दिउँसो २ बजे केन्द्रीय समिति बैठक बोलाइएकाले पार्टीभित्र चलिरहेको ध्रुवीकरण झनै तीव्र देखिएको छ । विशेष महाधिवेशन माग्ने टोलीले केन्द्रीय कार्यालय घेराउसम्मको तयारी गरिरहेका छन् भने सभापति देउवा पक्षका नेता–कार्यकर्ताहरू पनि आन्तरिक छलफलमा जुटिरहेका छन् ।

देउवा पक्षका करिब ८० जना बानेश्वरमा र थप २५ जना कुपण्डोलमा छुट्टाछुट्टै आन्तरिक बैठकमा जुट्ने जानकारी आएको छ । देउवा पक्षमै पनि चुनावअघि महाधिवेशन गर्ने कि वैशाखमा गर्ने भन्नेमा मतभेद देखिएको छ । सिंगापुरबाट फर्किएका सभापति शेरबहादुर देउवाले कार्यवाहक सभापति खड्का, शेखर कोइराला, गगन थापा, प्रकाशशरण महतलगायत नेतासँग बेग्लाबेग्लै अनौपचारिक भेटवार्ता गरिरहेका छन् । पार्टीलाई ‘एकढिक्का राख्ने’ उनको जोड छ, तर महाधिवेशन कहिले गर्ने भन्ने ठोस प्रस्ताव भने नआएको नेताहरू बताउँछन् ।

यता गगन थापाले मंगलबार सार्वजनिक गरेको भिडियो सन्देशमा आफूहरू नझुक्ने र नझुक्किने प्रतिबद्धतासहित पार्टी रूपान्तरणको अभियानमा अडिग रहने बताए । थापाले त्यसअघि शेखर कोइरालासँग भेट गर्दा कोइरालाले पुसभित्रै नियमित महाधिवेशन असम्भव भए विशेष महाधिवेशनमा जान सकिने धारणा राखेका थिए । कात्तिक १८ गते महामन्त्री गगन थापाले पुस १६–१९ गते महाधिवेशन गर्ने प्रस्ताव गरेका थिए । साथै क्रियाशील सदस्यता नवीकरण एक सातामै सकिने तथा नयाँ क्रियाशील बाँड्ने समय समेत तोक्न सकिने उनको धारणा थियो ।

तर सहमहामन्त्री महेन्द्र यादवले वैशाख मसान्तमा महाधिवेशन उपयुक्त हुने मत राखेपछि विवाद झनै चर्कियो । देउवा निकट नेताहरूले सहमहामन्त्रीले कार्यतालिका प्रस्ताव ल्याउन नपाउने भन्दै आलोचना गरे । त्यसपछि खड्काले ती प्रस्तावहरू ‘व्यक्तिगत राय’ मात्र भएको स्पष्ट पारे । कात्तिक २७ पछि केन्द्रीय समिति बैठक नबस्नुमा यी विवाद प्रमुख कारण बनेका छन् । अन्तिम मोड : विशेष महाधिवेशन वा नियमित महाधिवेशन ? अहिले कांग्रेसभित्र मुख्य द्वन्द्व यही छ-फागुन २१ अघि विशेष महाधिवेशन गर्ने कि ? छुट्टै समयमा नियमित महाधिवेशन गर्ने कि ? असोज २८ को बैठकमा गगन थापाले पेस गरेका १० एजेन्डामाथि निर्णय हुन सकेको छैन ।

नेताहरूले सर्वसम्मत निर्णयका लागि प्रयास गरे पनि महाधिवेशनको मिति र प्रकृतिमा सहमति नजुटेपछि आन्तरिक छलफल दिनहुँजसो भइरहेका छन् । भोलिको केन्द्रीय समिति बैठक कांग्रेसको आगामी बाटो निर्धारण गर्ने महत्वपूर्ण मोड बन्न सक्छ । विशेष महाधिवेशन पक्षधरले दबाबमूलक कार्यक्रम तीव्र बनाउने तयारी गरिरहेका बेला सभापति देउवा पक्षभित्रमै बढ्दो मतभेदले कांग्रेसभित्रको शक्ति–सन्तुलन झनै जटिल बन्दै गएको छ ।