काठमाडौँ । सिंगापुरको १८ दिन लामो बसाइपछि स्वदेश फर्केका नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा पार्टीभित्र महिनौंदेखि उब्जिएको महाधिवेशन विवाद ‘अनौपचारिक’ रूपमा समाधान गर्न सक्रिय बनेका छन् । उपचारबाट फर्केको भोलिपल्टैदेखि उनले पार्टी नेताहरूसँग भेटघाट र छलफलको गति बढाएका छन्, जसले कांग्रेसको आन्तरिक शक्ति–समीकरण फेरि तातिएको छ ।

स्वास्थ्य उपचारमा रहेका बेला उपसभापति पूर्णबहादुर खड्कालाई कार्यवाहक सभापतिको जिम्मेवारी दिए पनि हाल देखिएको द्वन्द्व ‘साम्य पार्ने’ जिम्मा देउवा स्वयंमले सम्हालेको स्रोतहरू बताउँछन् । शनिबार बिहानै खड्काले एक महिने केन्द्रीय समिति बैठकका विवादबारे रिपोर्टिङ गरेपछि देउवाले पार्टी प्रवक्ता डा. प्रकाशशरण महत, ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्की, एनपी साउदलगायतलाई छलफलका लागि बोलाए ।

स्रोतका अनुसार देउवाको स्पष्ट सन्देश थियो, ‘जति सकिन्छ, मिलेर अघि बढौं ।’ यही लाइन लिएर कार्यवाहक सभापति खड्का पनि शनिबारै ललितपुरस्थित हिमालय होटलमा इतर धारका नेताहरूसँग संवाद गर्न पुगे । तर त्यो बैठक ‘बालुवामा पानी’ सावित भयो–कुनै समझदारीको टुंगो लागेन । कांग्रेसभित्र अहिले मूल द्वन्द्व महाधिवेशनको मितिमा छ । स्थापन पक्ष (देउवा समूह) चुनाव पछि महाधिवेशन गर्नुपर्नेमा अडिग छ । इतर समूह डा. शेखर कोइराला, तथा महामन्त्रीद्वय गगन थापा–विश्वप्रकाश शर्मा– चुनाव अगाडि महाधिवेशन गर्नुपर्ने अडानमा छन् ।

यही मतभेदका कारण असोज २८ गतेदेखि जारी केन्द्रीय कार्यसमिति बैठकै ‘अनिर्णय’ को मोडमा अड्किएको छ । स्थिति झनै जटिल यस कारण छ कि संस्थापन पक्षकै २४ केन्द्रीय सदस्यले पनि चुनावअघि महाधिवेशन गर्नुपर्ने मागसहित कार्यवाहक सभापति खड्कालाई ज्ञापन बुझाइसकेका छन् । यसैले स्थापन पक्षभित्रै दुई धार देखिन थालेको हो ।

शनिबार साँझ देउवाले संस्थापन पक्षका प्रकाशशरण महत, एनपी साउद, बालकृष्ण खाँण र ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीलाई भाडाको निवास चुनदेवीमा बोलाएर दुई घण्टा बढी छलफल गरे । भेटबारे महतले भनेका छन्, ‘उहाँले चुनावको तयारी महत्वपूर्ण छ भन्नु भयो । विवाद तपाईंहरूले मिलाउनुस् भन्ने जोड थियो ।’ उनका अनुसार देउवाहरू चुनावपछि महाधिवेशन गर्ने पक्षतिर झुकिरहेको स्पष्ट देखियो ।

अब देउवाले आइतबार सात जना पूर्व पदाधिकारी—विमलेन्द्र निधि, गोपालमान श्रेष्ठ, विजयकुमार गच्छदार, प्रकाशमान सिंह, कृष्णप्रसाद सिटौला, डा. शशांक कोइराला र प्रवक्ता महतसँग छुट्टै भेटघाटको तयारी गरेका छन् । तर यिनीहरूमध्ये केहीले ‘भेट हुने निश्चित भए पनि समय नतोकिएको जानकारी दिएका छन् । एकातिर उपचारबाट फर्किएको भोलिपल्टै देउवाको सक्रियता कांग्रेसभित्र ‘पार्टी अध्यक्ष अब फेरि ठोस रूपमा खेलमा फर्किए’ भन्ने संकेतका रूपमा हेरिएको छ । अर्कोतिर महाधिवेशन कहिले गर्ने भन्ने विवाद झनै ‘तातेको’ छ—संस्थापन पक्षभित्रै एकमत नदेखिनु त्यसको ठूलो सूचक हो ।