काठमाडौं । सामाजिक अभियन्ता ईः ईः ले काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन शाहद्वारा सुकुम्बासी बस्तीमा डोजर चलाउने तयारीबारे गम्भीर प्रश्न उठाएका छन् । उनले सोधेका छन्, ‘सुकुम्बासी समस्यालाई सक्काउने कि सुकुम्बासीलाई नै सक्काउने ? गरीबी समाप्त गर्ने कि गरीबलाई नै समाप्त गर्ने, विदेश भगाउने ?’

उनका अनुसार अहिले सरकार र स्थानीय निकायले सुकुम्बासी व्यवस्थापनको नाममा अपनाउन खोजिएको बलपूर्वक नीति मानवता र सामाजिक न्यायविपरीत छ । ईः ईः ले सामाजिक सञ्जालमार्फत लेखेका छन्, ‘हुकुमबासी र वास्तविक भूमिहीन छुट्ट्याएर मात्र निष्पक्ष व्यवस्थापन सम्भव छ । विस्थापन होइन, मानवतालाई केन्द्रमा राखेर समस्या समाधान गर्नुपर्छ ।’

उनले जोड दिए, काठमाडौंमा स्थापित मानक स्वतः देशभर लागू हुने भएकाले यहाँका निर्णयहरूमा न्यायिक दृष्टिकोण अत्यन्तै जरुरी छ । ‘सरकार त्यसै हिसाबले अघि बढे विधिको शासन र सामाजिक न्याय कायम हुन्छ’, उनले लेखे ।
उनले चेतावनी दिँदै भनेका छ, ‘सरकारको अति’ विरुद्ध उठेको आन्दोलनको बलले सिर्जना गरेको परिवेशमा सीमान्तकृत समुदायमाथि अन्याय गरिए त्यो बलिदान दिएकाहरू प्रतिनै अन्याय हुनेछ ।

राजनीतिक रूपले जटिल र चुनाव उन्मुख वातावरणमा सुरक्षास्थिति खलबलाउने कार्यलाई कुनै पनि विवेकशील नागरिकले समर्थन गर्न नसक्ने भन्दै उनले शान्त, न्यायसम्मत र मानवीय समाधानको पक्षमा आवाज उठाएका छन् । ईः ईः का अनुसार, ‘न्याय, समता र लोकतान्त्रिक मूल्यमा अडिएर मात्रै सुकुम्बासी समस्या समाधान हुन सक्छ, बलपूर्वक हटाइले होइन ।’

हुकुमबासी र वास्तविक भूमिहीन छुट्ट्याएर विस्थापन नभई मानवतालाई केन्द्रमा राखेर व्यवस्थापन गर्नुपर्ने उनको सुझाव छ । उनले सामाजिक सञ्जालमा लेखेका छन्, ‘काठमाडौंमा स्थापित मानक स्वतः देशैभरी स्थापित हुने यथार्थले गर्दा नै यहाँ जे हुन्छ त्यसमा न्यायिक दृष्टिकोण स्थापित गर्न महत्वपूर्ण छ । सरकार त्यसै हिसाबले अघि बढे विधिको शासन र सामाजिक न्याय कायम हुन्छ ।’ ईः ईः ले ‘सरकारको अति’ विरुद्ध उठेको आन्दोलनको बलले सिर्जना गरेको परिवेशमा समाजका सीमान्तकृत तप्कामाथि अन्याय गरिए बलिदान दिएकाहरू प्रति अन्याय हुने बताएका छन् ।

हेर्नुस् उनको स्टाटस

सुकुमबासी समस्या सक्काउने कि सुकुमबासीलाई नै सक्काउने? गरीबी समाप्त गर्ने कि गरीबलाई नै समाप्त गर्ने, विदेश भगाउने?

लोकरिझ्याईँबाद संस्थागत भएको फासीबाद उन्मुख राजनीतिक परीपेक्षमा यसबारे धारणा populist, opportunist, र न्यायपक्षधर व्यक्ति, नवयुवा, छुट्टयाउने litmus test बनेको छ। pic.twitter.com/b5tIpT1P4s

— iih ईः (@iihtter) November 9, 2025