`

पार्टी खोल्ने सुरसारमा बालेन, कुन–कुन नयाँ अनुहारले देलान् साथ ?

काठमाडौं । काठमाडौं महानगरका मेयर बालेन शाह नयाँ राजनीतिक दल खोल्ने तयारीमा छन् । पछिल्लो समय जेन–जी आन्दोलनले ल्याएको राजनीतिक भूचालपछि बालेनमाथि नयाँ नेतृत्व सम्हाल्ने चर्को दबाब बनेको छ । देश राजनीतिक संक्रमणको घडीमा छ, र बालेन नयाँ युगको नेतृत्वदाताको रूपमा स्थापित हुँदैछन् ।

‘जेन–जी आन्दोलन’ ले बालेनको राजनीतिक प्रवेश तीव्र बनायो
भ्रष्टाचारविरोधी अभियान र युवा चेतनाको प्रतिनिधित्व गर्ने जेन–जी आन्दोलनले बालेनलाई नयाँ युगको नेता मान्दै आएको छ । आन्दोलनले मात्र एमाले–कांग्रेस गठबन्धनको सरकार ढालेन, देशको राजनीतिक दिशा नै बदलिदियो । अहिलेको अन्तरिम सरकार पूर्व प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्कीको नेतृत्वमा बनेको छ– जसमा बालेनले नै परोक्ष सिफारिस गरेका थिए ।

बालेनको शान्त, तर स्पष्ट रणनीति
प्रधानमन्त्री बन्ने प्रस्ताव अस्वीकार गरेर बालेनले अन्तरिम सरकारको सट्टा आगामी ५ वर्ष सरकार सञ्चालन गर्ने लक्ष्य रोजे । यसको लागि पार्टी आवश्यक ठान्दै उनी भित्रभित्रै तयारीमा लागेका छन् । पार्टीको औपचारिक घोषणा नभए पनि बालेनका निकट स्रोतहरूले भने, ‘यो खेल अब उनी नेतृत्वमा चल्ने छ’ ।

समयको चाप : अब धेरै ढिला गर्न मिल्दैन
अघिल्लो योजना अनुसार बालेनले आवधिक निर्वाचन (२०८४) को ६ महिना अघिबाट सक्रियता देखाउने तयारी गरेका थिए । तर राजनीतिक घटनाक्रमले योजना हल्लियो–अब फागुन २१ गते नै संघीय निर्वाचन हुने पक्का भइसकेको छ ।
अब निर्णयको बेला हो–घोषणा ढिलो भयो भने, लहर कमजोर पर्न सक्छ ।

‘हाम्रो नेपाली पार्टी’ बन्ने नयाँ ‘लौरो’ ?
बालेनले सम्भावित रुपमा ‘हाम्रो नेपाली पार्टी’ लाई अघि बढाउने तयारी गरिरहेका छन् । हाल यो पार्टी ‘लौरो अभियान’ बाट उदाएको हो । जसले अघिल्लो चुनावमा काठमाडौंमा बालेन र धरानमा हर्क साम्पाङलाई समर्थन गरेको थियो । यद्यपि, पार्टीको नाम परिवर्तन हुने सम्भावना छ । यता पछिल्लो समय बालेन र हर्कको सम्बन्धनमा दरार आएको छ ।

हर्क साम्पाङले बालेनसँगै सहकार्य गरेर आउँदा निर्वाचनमा जान नसकिंने निष्कर्ष निकाल्दै नयाँ पार्टी दर्ताका लागि निर्वाचन आयोगमा निवेदन दिइसकेका छन् । उनले ‘श्रम सँस्कृति पार्टी’ दर्ताका लागि आयोगमा निवेदन दिइसकेका छन् । जसलाई निर्वाचन आयोगले दर्ता प्रक्रियामा राखेको छ ।

साथ दिने सम्भावित अरु अनुहारहरूः
कुलमान घिसिङ– ऊर्जा क्षेत्रमा चर्चित नाम (हाल उर्जामन्त्री)
सुमना श्रेष्ठ–पूर्व शिक्षामन्त्री, पूर्व रास्वपा नेतृ

यी सबै नामहरू युवावादी सोच र भ्रष्टाचारविरोधी दृष्टिकोणका कारण बालेनको भावी टोलीमा देखिन सक्ने अनुमान गरिएको छ ।
लक्ष्य–साझा प्लेटफर्म बन्ने
बालेनको नेतृत्वमा बन्ने पार्टीले देशभर छरिएका स्वतन्त्र उम्मेदवारहरूलाई एउटै छातामुनि ल्याउने लक्ष्य राखेको छ ।

मुख्य एजेण्डा

भ्रष्टाचार अन्त्य

रोजगारी सिर्जना

युवा सशक्तिकरण

घोषणा कहिले ? दबाब चुलिंदैछ
बालेनको कोर टिमभित्रै दुई धार देखिएका छन् —
एक पक्ष–‘अहिल्यै घोषणा गरौं’

अर्को पक्ष– ‘धेरै हतार नगरौं, सही समय कुर्नु पर्छ’
बालेनका प्रमुख सल्लाहकार कुमार बेन संयमता पक्षमा देखिएका छन्, तर बालेनमाथि चौतर्फी दबाब भने दिन प्रतिदिन चुलिंदैछ ।

निष्कर्ष–नेपालको राजनीतिक इतिहास एक नयाँ मोडमा छ । जेन–जी पुस्ताको क्रान्ति, युवा चेतना र स्वतन्त्र नेतृत्वको खोजीले बालेन शाहलाई केन्द्रमा ल्याएको छ । अब सबैको नजर उनको अन्तिम निर्णय र पार्टी घोषणाको मितितर्फ छ । यदि समयमै निर्णय भयो भने यो लहर, परिवर्तनको आँधी बन्न सक्छ ।

पार्टी खोल्ने सुरसारमा बालेन, क–कसले देलान् साथ ?

काठमाडौं । जेनजी पुस्ताको आन्दोलनले ल्याएको ‘उलटफेर’ सँगै काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन शाहलाई पनि आफ्नै पार्टी खोल्नु पर्ने दवाव सिर्जना भएको छ । जेनजी आन्दोलनले नेकपा एमाले र कांग्रेस गठबन्धनको सरकार मात्रै ढालेको छैन देश नयाँ दिशामा समेत ढल्किएको छ । पुराना दलका शीर्ष नेताहरू पाखा लाग्दै छन् नयाँ नेतृत्वको जन्म हुने सम्भावना बढेको छ ।

जेनजी आन्दोलनले ओली नेतृत्वको सरकार ढालेपछि पूर्व प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्कीको नेतृत्वमा अन्तरिम सरकार गठन गरिएको छ । प्रतिनिधिसभा विघटन गरी आगामी फागुन २१ गते नयाँ निर्वाचन गर्ने घोषणा गरिएको छ । नयाँ सरकार गठनका बेला अनलाइन भोटिङका आधारमा कार्की अन्तरिम सरकारको प्रधानमन्त्री बनेकी छन् । अन्तरिम सरकार गठन हुँदै गर्दा जेनजी पुस्ताको पहिलो रोजाइमा मेयर बालिन थिए ।

तर, छोटो अवधिको अन्तरिम सरकारको नेतृत्व गर्न जानु भन्दा पाँच वर्ष सरकार चलाउन नेतृत्व लिने गरी तयारी गर्नेमा मेयर बालेन देखिए । जसका कारण अन्तरिम सरकारको प्रधानमन्त्रीको प्रस्तावमा उनी मौन बसे । तर उनीमाथिको युवाको भरोसा र ‘प्रेसर’ घटेको छैन । बालेनले पाँच वर्ष सरकारको नेतृत्व लिनका लागि उनलाई पार्टी आवश्यक हुन्छ । जुन कुरा बुझेका मेयर बालेन यसैको तयारीमा समेत लागिरहेको उनी निकट स्रोत बताउँछन् । उनी आफैले औपचारिक निर्णय नगरिसके पनि दल खोलेर चुनाव लड्ने निश्चितप्रायः रहेको निकट स्रोतहरु बताउँछन् ।

आवधिक निर्वाचनको समय २०८४ सालमा भएकाले बालेन हतारोमा थिएनन् । चुनावभन्दा ६ महिना जति अगाडि पार्टी घोषणा गरेर झ्वाम्मै होमिने उनको योजना थियो । तर, अप्रत्याशित राजनीतिक फेरबदलले यही वर्ष संघीय संसदको चुनाव हुने भएको छ । आउँदो फागुन २१ गते आमनिर्वाचन हुने घोषणा सरकारले गरिसकेको हुँदा बालेनसँग तयारीका लागि धेरै समय छैन ।

बालेनले नयाँ राजनीतिक दल गठन गर्ने कुरामा दुई मत नभए पनि कहिले घोषणा गर्ने भन्नेमा उनको टिमभित्रै एकमत बनिनसकेको स्रोतले बताउँछ । ‘दल खोलेर चुनाव लड्ने विषयमा सबै सहमत छन्, तर अहिल्यै घोषणा गरिहाल्ने कि केही समय पर्खिने भन्ने दुईवटा कोणबाट बहस भइरहेको छ’, स्रोतले भन्यो ।

बालेनलाई दल घोषणा गरिहाल्न चौतर्फी दबाब बढिरहेको छ । तर, उनको कोर टिमका केही व्यक्तिहरु अहिले ठीक माहोल नरहेको बताइरहेका छन् । बालेनका अनन्य सहयोगी कुमार बेन अझै केही समय धैर्य गर्नुपर्ने पक्षमा देखिन्छन् ।
नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले, नेकपा माओवादी केन्द्र लगायतका दलहरूले प्रतिनिधिसभा विघटनको निर्णयप्रति असहमति जनाउँदै राष्ट्रपति समक्ष निर्णय फिर्ता लिन माग गरेका छन् । तर राष्ट्रपति पौडेलले विज्ञप्ति जारी गर्दै देशले कठिन परिस्थिति पार गर्दै शान्तिपूर्ण निकास पाएको भन्दै आगामी फागुन २१ गतेको निर्वाचन सफल बनाउन सबैमा अपिल गरेका छन् ।

निर्वाचन आयोगले पनि तोकिएकै मितिमा निर्वाचन गराउन तयार रहेको जनाएको छ । यही निर्वाचनलाई लक्षित गर्दै काठमाडौं महानगरका मेयर बालेन शाहले नयाँ राजनीतिक दल गठनको भित्रभित्रै तयारी बढाइरहेको स्रोतको भनाइ छ । उनले ‘हाम्रो नेपाली पार्टी’ लाई नै अगाडि बढाउने तयारी गरेको बताइएको छ । यद्यपि पार्टीको नाम केही परिवर्तन गरिने बताइएको छ । यो पार्टी मूलतः ‘लौरो अभियान’ का कार्यकर्ताहरूबाट सुरु गरिएको हो, जसले अघिल्लो स्थानीय तह निर्वाचनमा काठमाडौंमा बालेन र धरानमा हर्क साम्पाङलाई समर्थन गरेका थिए ।

जेन–जी आन्दोलन र बालेनको समर्थन
भदौ २३ र २४ गते भएको जेन–जी आन्दोलनलाई बालेनले सामाजिक सञ्जालमार्फत खुला समर्थन जनाएका थिए । उक्त आन्दोलन भ्रष्टाचार र ओली सरकारले सामाजिक सञ्जलामा लगााएको प्रतिबन्धविरुद्ध थियो । आन्दोलनकारीहरूले २८ वर्षमुनिका युवाहरूलाई मात्र सहभागी बनाउने नीति अपनाएका थिए, जसले गर्दा ३५ वर्षीय बालेन प्रत्यक्ष सहभागी नभए पनि उनी नै नयाँ नेतृत्वको प्रतीकको रूपमा स्थापित भए । आन्दोलनका क्रममा सरकारी दमनमा परेर पहिलो दिनमै १९ जना आन्दोलनकारीको ज्यान गएको थियो ।

अहिले ज्यान गुमाउनेको संख्या ७२ पुगिसकेको छ । सयौं घाइते छन् । जेन–जीहरूले पूर्व प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्कीलाई अगाडि सारे । बालेनले पनि आफू नयाँ दल गठनको तयारीमा रहेकाले कुनै विवादमा नपरेकी कार्कीलाई अन्तरिम सरकारको नेतृत्व दिन सुझाव दिएका थिए, जुन सुझावअनुसार नै सरकार गठन भयो ।

हाल कार्की नेतृत्वको सरकारमा मन्त्रीहरूलाई निर्वाचनमा उठ्न नदिने तर पार्टीमा काम गर्नुपर्ने विषयमा छलफल भइरहेको स्रोतको भनाइ छ । बालेनको नयाँ पार्टीले भ्रष्टाचार उन्मूलन, रोजगारी सिर्जना र युवा सशक्तिकरणलाई मुख्य एजेण्डा बनाउने बताइन्छ । पार्टीमा धरानका मेयर हर्क साम्पाङ, कुलमान घिसिङ तथा हालै राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) छाडेकी पूर्व शिक्षामन्त्री सुमना श्रेष्ठ रहन सक्ने बताइएको छ । देशभरका स्वतन्त्र र युवा कार्यकर्ताहरूलाई समेट्ने उद्देश्यसहित पार्टीले आगामी संघीय निर्वाचनमा स्वतन्त्र उम्मेदवारहरूको साझा प्लेटफर्म बन्ने लक्ष्य राखेको छ ।