`

स्व. उज्ज्वल थापा वैकल्पिक राजनीतिका पिता : तोशिमा कार्की

काठमाडौं । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) र विवेकशील साझा पार्टीबीच एकता घोषणा भएको छ । अहिले घोषणा कार्यक्रम राष्ट्रिय सभागृहमा जारी छ । घोषणा कार्यक्रममा बोल्दै रास्वपा नेतृ तोशिमा कार्कीले विवेकशीलका संस्थापक उज्ववल थापालाई सम्झिएकी छन् । उनले थापालाई ‘वैकल्पिक राजनीतिक शक्तिका पिता’ सम्वोधन गरेकी छन् । पुराना पार्टीबाट अब यो देशको निकास सम्भव नरहेको र नयाँ बैकल्पिक शक्तिहरु मिल्नै पर्नेमा जोड दिइन् ।

‘दाइ तपाईंको सपनाको र सुरु गर्नु भएको सुसंस्कृत राजनीतिले आज देशलाई नयाँ कोल्टे फेर्न संघारमा पुर्‍याएको छ । अब सम्पूर्ण बैकल्पिक शक्तिहरुलाई नयाँ ध्रुवीकरणका लागि रास्वपाले सहकार्यको हात अघि बढाइसकेको छ । रास्वपाको खुल्ला आकाशमा यहाँहरुलाई स्वागत छ,’ कार्कीले भनिन् ।

फिलिपिन्समा व्यापक भ्रष्टाचारविरुद्ध सडक आन्दोलन

मनिला । फिलिपिन्समा आइतबार रोमन क्याथोलिक चर्चका पादरीहरूसहित हजारौँ नागरिकले बाढी नियन्त्रण परियोजनामा भएको ठूलो भ्रष्टाचार काण्डविरुद्ध सडकमा उत्रिएका छन् । प्रदर्शनकारीहरूले देशलाई नै हल्लाइदिएको अनियमिततामा संलग्न शीर्ष सांसद र सरकारी अधिकारीहरूलाई तत्काल मुद्दा चलाउन र चोरी भएको रकम फिर्ता गराउन कडाइका साथ माग गरे ।

वामपन्थी समूहहरूले मनिलाको मुख्य पार्कमा आयोजना गरिएको छुट्टै विरोध प्रदर्शनको नेतृत्व गर्दै सबै दोषी प्रमाणित अधिकारीहरूले तुरुन्तै राजीनामा दिई कानूनी कारबाहीको सामना गर्नुपर्ने दाबी गरे ।

उता, राष्ट्रपति फर्डिनान्ड मार्कोस जुनियरले उष्णकटिबन्धीय एसियाको बाढी–पीडित द्वीपसमूहमा घटिया, अपूर्ण वा अस्तित्वविहीन बाढी नियन्त्रण योजनाका कारण उत्पन्न सार्वजनिक आक्रोश शान्त गर्ने प्रयास जारी राखिरहेका छन् ।

मेट्रोपोलिटन मनिलामा सुरक्षाका लागि १७ हजारभन्दा बढी प्रहरी अधिकारी तैनाथ गरिएको थियो । मालाकानाङ राष्ट्रपतिको कार्यालय वरपरका मुख्य सडक र पुलहरू दङ्गा–विरोधी प्रहरी, ट्रक तथा काँडेदार तारले अवरुद्ध गरिएको थियो । देश विगत ३९ वर्षमा दुई राष्ट्रपतिलाई आंशिक रूपमा भ्रष्टाचारकै आरोपमा पदच्युत गरेको इतिहास भएकोले केही समूहले सेनालाई राष्ट्रपति मार्कोसप्रति समर्थन फिर्ता लिन समेत आह्वान गरेका थिए, तर सेनाले यस्ता मागलाई कडा ढङ्गले अस्वीकार गरेको छ ।

फिलिपिन्स सशस्त्र बलले आइतबार तीन जना पूर्व सैन्य प्रमुखसहित कम्तीमा ८८ जना सेवानिवृत्त जनरल हस्ताक्षरित वक्तव्यलाई स्वागत गर्दै असंवैधानिक गतिविधि वा सैन्य विद्रोहका सबै प्रयासको स्पष्ट निन्दा गरेको जनाएको छ । सेनाले एउटा विज्ञप्तिमा भन्यो, “हाम्रा सेवानिवृत्त तथा सक्रिय नेताहरूको एकीकृत आवाजले सशस्त्र बललाई स्थिरताको स्तम्भ र दृढ लोकतान्त्रिक संरक्षकको रूपमा पुष्टि गरेको छ ।”

देशभरका क्याथोलिक चर्चहरूले आइतबारको प्रदर्शनमा नेतृत्वदायी भूमिका निभाए । मुख्य प्रदर्शन राजधानी क्षेत्रको इड्सा राजमार्ग छेउस्थित ‘जन–शक्ति’ स्मारकमा आयोजित थियो । त्यहाँ करिब पाँच हजार नागरिक प्रायः सेतो पोशाकमा उपस्थित भएको प्रहरीको अनुमान छ । सहभागीहरूले हालसालै सार्वजनिक भएका हजारौँ असमान बाढी नियन्त्रण योजनामा संलग्न सांसद, अधिकारी तथा निर्माण कम्पनीका मालिकहरूलाई जेल पठाउन र चोरी गरेको रकम तत्काल फिर्ता गराउन माग गरे । एक प्रदर्शनकारीले ‘लोभीहरूका लागि कुनै दया छैन’ लेखिएको टी–सर्ट लगाइरहेको देखिन्थ्यो ।

राष्ट्रपति मार्कोसले गत जुलाईमा कङ्ग्रेसमा प्रस्तुत राष्ट्र–सम्बोधनकै क्रममा बाढी नियन्त्रण परियोजनामा देखिएका विसङ्गतिका विषयमा पहिलो पटक चेतावनी दिएका थिए । त्यसयता, एउटा मात्र परियोजनासम्बन्धी अनियमिततामा सात सार्वजनिक निर्माण अधिकारीहरूलाई अवैध कोष प्रयोग तथा भ्रष्टाचारका आरोपमा जेल सजाय भइसकेको छ । सो प्रकरणमा संलग्न निर्माण कम्पनी ‘सनवेस्ट कर्पोरेसन’ का कार्यकारीहरूको खोजी भइरहेको बताइन्छ ।

गत शुक्रबार पूर्व सरकारी इन्जिनियर हेनरी अल्कान्टाराले सिनेटको सुनुवाइमा शपथअन्तर्गत स्वीकार्दै आफू संलग्न रहेको ११ करोड पेसो (करिब १९ लाख डलर) किकब्याक रकम पुनः फिर्ता गरेको बताउनुका साथै केही हप्ताभित्र थप रकम फिर्ता गर्ने वाचा गरेका थिए । राष्ट्रपति मार्कोसका अनुसार यसै काण्डमा संलग्न व्यक्तिहरूको करिब १२ अर्ब पेसो (२१ करोड डलर) बराबरको सम्पत्ति अधिकारीहरूले फ्रिज गरिसकेका छन् ।

आइतबारको र्‍यालीमा प्रदर्शनकारीहरूले संलग्न सिनेटरहरू र प्रतिनिधिसभाका सदस्यहरूसहित धेरै अधिकारीहरूलाई चाँडै जेल हाल्नुपर्ने र उनीहरूले चोरेको र निजी जेटहरू र लक्जरी कारहरू, महलहरू र असाधारण जीवनशैलीलाई वित्तपोषण गर्न प्रयोग गरेको रकम फिर्ता गर्न आदेश दिनुपर्ने माग दोहोर्‍याए ।

रास्वपा–विवेकशील साझाबीच एकता : नाम रास्वपा, चुनाव चिह्न घण्टी नै रहने

काठमाडौं । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) र विवेकशील साझा पार्टीबीच एकीकरण घोषणा गरिएको छ । काठमाडौँको राष्ट्रिय सभागृहमा आइतबार आयोजित कार्यक्रममा दुई पार्टीबीच एकताको घोषणा गरिएको हो । दुवै पार्टीबीच एकता गर्न केही दिनअघि सहमति भएको थियो ।

रवि लामिछाने नेतृत्वको रास्वपा र समीक्षा बास्कोटा नेतृत्वको विवेकशील साझाबीच एकता भएसँगै पार्टीको नाम रास्वपा नै रहने भएको छ । दुवै पार्टीबीच भएको सहमतिअनुसार नै राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी नाम रहने उपाध्यक्ष स्वर्णिम वाग्लेले जानकारी दिएका छन् । एकताका लागि सहमति पत्रमा रास्वपाका तर्फबाट कार्यबाहक अध्यक्ष डोलप्रसाद अर्यालय र उपाध्यक्ष स्वर्णिम वाग्ले तथा विवेकशील साझाको तर्फबाट अध्यक्ष समीक्षा बास्कोटा र उपाध्यक्ष प्रकाशचन्द्र परियारले हस्ताक्षर गरेका छन् । एकतापछि पनि पार्टीको चिह्न घण्टी नै रहने भएको छ । यसमा पनि दुवै दलका नेता सहमत भएको वाग्लेले जानकारी दिए ।

कर्णालीले टस जितेर पहिले ब्याटिङ गर्दै

काठमाडौं । नेपाल प्रिमियर लिग (एनपीएल) मा काठमाडौं गोर्खाजविरुद्ध कर्णाली याक्सले पहिले ब्याटिङ गर्ने भएको छ । कीर्तिपुरस्थित त्रिवि क्रिकेट मैदानमा आइतबार कर्णालीका कप्तान सोमपाल कामीले टस जितेर पहिले ब्याटिङ गर्ने निर्णय गरेका हुन् ।

चार खेल खेलेर एक खेल मात्रै जितेको कर्णाली याक्स दुई अंकका साथ छैटां स्थानमा छ । काठमाडौं गोर्खाज पााच खेल खेल्दा दुई खेल जितेर चार अंकसहित तेस्रो स्थानमा छ । दुवैलाई प्लेअपमा पुग्न जित्नै पर्ने दबाब छ । कर्णालीले अघिल्लो खेलको टोलीलाई नै निरन्तरता दिएको छ भने काठमाडौंले आजको खेलमा एक खेलाडी परिवर्तन गरेको छ । दिपेश कँडेलको स्थानमा भीम सार्की सुरुवाती ११ मा आएका छन् ।

 

रास्वपा र विवेकशील साझाको एकता घोषणा सभा (तस्बिरहरू)

काठमाडौं। राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) र विवेकशील साझा पार्टीबीच एकता घोषणासभा सुरु भएको छ ।

काठमाडौंको राष्ट्रिय सभागृहमा भएको कार्यक्रममार्फत दुवै दलले एकता घोषणा गर्दैछन् ।

तस्बिरहरू : नेपाल फोटो लाइब्रेरी

 

मेयर बालेन र उनका समर्थकलाई ज्योति मगरका सात प्रश्न

काठमाडौं । लोक गायिका ज्योति मगरले काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन (बालेन्द्र) शाह र उनका समर्थकलाई लक्षित गर्दै सात प्रश्न तेर्स्याएकी छन् । ज्योतिले आज सामाजिक सञ्जालमार्फत प्रश्न तेर्स्याएकी हुन् । उनले १० दिनको लामो तिहार बिदा सक्यो कि सकेन भन्दै प्रश्न गरेकी छिन् ।

यस्तै, उनले महानगरपालिकाको भवनको सुरुआत भयो कि भएन, काठमाडौंको फोहोरले कति बिजुली उत्पादन भयो, अचेल महानगरको मिटिङ पाँच मिनेटमै सकिन्छ कि सकिँदैन, मेयर बालेनले पार्टी गर्दा, डोजर चलाउँदा झ्याप भएर ¥याप ब्याटलको शो मा अतिथि भएर जाँदादेखि महानगरको गोप्य मिटिङ गर्दासम्म अगाडि पछाडि क्यामरा तेस्र्याउने भाइहरू अचेल कता गए, मेयरका ‘हनुमान’ नगर प्रहरी प्रमुख राजु पाण्डेजीको बहुविवाह काण्ड के भयो भन्दै प्रश्न गरिन् ।

केहि समयअघि मात्रै गायिका ज्योति मगरले पछिल्लो समय नेपालमा क्रान्तिको नाममा अराजकता र भाँडभैलो मच्चिएको टिप्पणी गरेकी थिइन् । सामाजिक सञ्जालमा स्टाटस लेख्दै उनले भनेकी छन्, ‘आज जे भइरहेको छ, यो क्रान्ति होइन, अराजकता र भाँडभैलो हो ।’ नेपालमा भएका हरेक परिवर्तन नेपाली जनताको हकहितका लागि नै भएको पनि उनले बताएकी छन् । तर, परिवर्तनपछि नेताहरूले जनताको अपेक्षा पूरा नगरेको ज्योतिको भनाइ छ ।

उनले जेन–जी आन्दोलनपछिको परिस्थितिलाई ‘केटाकेटी आए गुलेली खेलाए मट्यांग्राको नास’ समेत भनेकी छन् । अन्तिममा भनेकी छन्, ‘ल अब गाली बर्साउनुस् देशको झण्डा ओढेर देश जलाउने सच्चा देशभक्तहरू ।’ गायिका मगरले केहि दिनअघि मात्र वर्तमान सरकारको मन्त्री नियुक्ति प्रक्रियाप्रति व्यङ्ग्य गरेकी थिइन् । आइतबार सामाजिक सञ्जालमार्फत उनले पूर्व प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको आलोचना गर्नेहरूले सहजै मन्त्री पद पाइरहेको भन्दै कटाक्ष गरेकी थिइन् । उनले लेखेकी थिइन्, ‘पहिले ः एउटा साबुन किन्नुहोस्, सलाई सित्तैमा पाउनुहोस् । अहिले : केपी ओलीलाई गाली गर्नुहोस्, मन्त्री सित्तैमा बन्नुहोस् ।’

उनैको यो पोस्टमा एक प्रयोगकर्ताले अब केपी ओलीको सत्ता फर्केको दिन, ज्योतिलाई संस्कृति मन्त्री पक्का ! भनी प्रतिक्रिया दिएका थिए । उक्त कमेन्टको जवाफमा मगरले चाणक्य नीतिको उदाहरण दिँदै आफूलाई अबोध र अन्जान नागरिक भएको बताएकी थिइन् । उनले जवाफमा लेखेकी छिन्, ‘चाणक्य नीति भन्छ, सबैले एउटै नेतामाथि प्रहार गर्छन् भने बुझ्नुहोस्, त्यो शासक सत्यको बाटोमा छ । म बिचरा अबोध, अन्जान नागरिक, जे देख्छु त्यही बोल्छु ।’ उनले आफूलाई संस्कृति मन्त्री नचाहिने तर दर्शक तथा शुभचिन्तकको ‘दिलको मन्त्री’ बनाइ दिए पुग्ने भन्दै रमाइलो जवाफ फर्काएकी छिन् । देशका विभिन्न घटनाहरुमा सामाजिक सञ्जालहरुबाट बाक्लै प्रतिक्रिया दिंदै आएकी मगरले राजनीतिक घटनाबारे मात्र होइन कला क्षेत्रका व्यक्तिहरुलाई समेत निशाना बनाउने गरेकी छन् ।

क्यालिफोर्नियाको स्टकटनमा बैंक्वेट हलमा गोलीकाण्ड

स्टकटन(क्यालिफोर्निया) ।  क्यालिफोर्नियाको स्टकटनस्थित एक बैंक्वेट हलमा पारिवारिक जमघट चलिरहेका बेला भएको भीषण गोलीकाण्डमा चारजनाको मृत्यु भएको र १० जना घाइते भएको सान जोआक्विन काउन्टी शेरिफ अफिसले जनाएको छ । मृतक र घाइतेमध्ये बालबालिकादेखि वयस्कसम्म समावेश रहेको शेरिफ अफिसका प्रवक्ता हिथर ब्रेन्टले जानकारी दिएका छन् ।

प्रारम्भिक तथ्याङ्कका आधारमा घटनालाई लक्षित हमलाका रूपमा हेर्न सकिने सङ्केतहरू भेटिएको ब्रेन्टले घटनास्थलमै आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा बताएका छन् । यद्यपि, घटनामा संलग्न संदिग्ध बन्दुकधारीलाई अधिकारीहरूले अझै पक्राउ गर्न सकेका छैनन् । सम्बन्धित व्यक्तिको पहिचान तथा उद्देश्यमाथि जासुसहरूले तीव्र रूपमा अनुसन्धान जारी राखेका छन् ।

सान जोआक्विन काउन्टीका जिल्ला अधिवक्ता रोन फ्रिटासले जनतासँग सहयोगको अपिल गर्दै भनका छन्, “यदि तपाईंसँग यस व्यक्तिबारे कुनै पनि उपयोगी जानकारी छ भने तुरुन्तै सम्पर्क गर्नुहोस् । यदि तपाईं नै सो व्यक्ति हुनुहुन्छ भने तत्काल आफूलाई आत्मसमर्पण गर्नुहोस् ।”

घटनाको समय साँझ ६ बजेभन्दा केहीअघि थियो । बैंक्वेट हल एक यस्तो स्थानमै अवस्थित छ, जसले छेउछाउका अन्य व्यवसायहरूसँग साझा पार्किङ क्षेत्र प्रयोग गर्छ । स्याक्रामेन्टोबाट करिब ४० माइल (६४ किलोमिटर)दक्षिणतर्फ पर्ने करिब ३२ हजार जनसङ्ख्या भएको स्टकटनमा यस प्रकारको भीषण घटनापछि स्थानीयबासी आत्तिएका छन् ।

स्टकटनकी मेयर क्रिस्टिना फुगाजीले घटनाप्रति दुःख व्यक्त गर्दै भन्छिन्, “परिवारहरू अस्पतालको वार्डमा होइन, एकअर्कासँगै घरमै हुनुपर्छ । उनीहरू आफ्ना प्रियजनको जीवन बचोस् भनी प्रार्थना गरिरहेका छन्, यो अत्यन्त पीडादायी स्थिति हो ।”

अधिकारीहरूले घाइतेहरूको अवस्थाबारे विस्तृत विवरण भने तत्काल सार्वजनिक गरेका छैनन् । प्रारम्भिक सूचनाअनुसार धेरै घाइतेलाई नजिकैका अस्पतालहरूमा भर्ना गरिएको छ ।

हस्तान्तरण र पुस्तान्तरण आवश्यकता अनुसार हुन्छ : ओली

काठमाडौं । नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले पार्टीमा हस्तान्तरण र पुस्तान्तरणको विषय स्वभाविक भएको बताउँदै समय अनुसार हुने स्पष्ट पारेका छन् । आज (आइतबार) पार्टी केन्द्रीय कार्यालय च्यासलमा आयोजित एघारौं महाधिवेशनको लोगो सार्वजनिक कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्ने क्रममा ओलीले यस्तो बताएका हुन् ।

‘अधिवेशन हुँदा कमिटीमा केही साथी हट्ने केही नयाँ हुने यो सिलसिला हुन्छ नै । पुनर्गठन हुनुपर्छ, हस्तान्तरण पुस्तान्तरण हुनुपर्छ भनेर यस्तो जोडदार ढंगले भनिरहनु पर्ने विषय होइन,’ उनले भने, ‘यो स्वभाविक विषय हो । हस्तान्तरण पनि हुन्छ । पुस्तान्तरण पनि हुन्छ । हुनैपर्छ । यो नगरौं भने पनि हुन्छ । त्यसकारण पुस्तान्तरण, हस्तान्तरण आवश्यकता अनुसार हुन्छ ।’ अधिवेशन पनि सोही कारण गर्नपर्ने उनले बताए । ‘अधिवेशन त्यही कारण चाहिने हो । हामीले विधि विधान अधिवेशन, संगठनात्मक नीतिगत प्रश्न, राजनीतिक कार्यका प्रश्न र आगामी दिनका मार्ग सम्बन्धी प्रश्न हुन्छ,’ ओलीले भने ।

अध्यक्ष ओलीले आगामी महाधिवेशनमा मतदान हुने बताएका छन् । उनले महाधिवेशनमा प्रतिस्पर्धा हुने बताए । ‘सर्वसम्मतिका नाममा सेन्टिमेन्टल काम हुँदैन । रोक्ने सोक्ने काम हुँदैन । प्रतिस्पर्धा हुन्छ,’ ओलीले भने, ‘एमालेमा डेमोक्रेसी छैन । चुनावै लडेन कसैलाई चुनाव लड्न दिएन भन्दै गर्लान् । नदिइएको होइन, मेरो आग्रह छ एकताबद्ध भएर जाऔं, एकअर्कामा टिकाटिप्पणी गर्ने खुइल्याउने, होच्याउने, अपमान गर्ने जस्ता काम किन गर्ने ? त्यस्तो नगरौं।‘

अध्यक्ष ओलीले सहमतिका साथ लड्न र सहमतिका साथ अघि बढ्न आग्रह गरे । उनले केन्द्रीय सदस्य पनि सार्वभौम हुने भएकाले उनीहरुको आकांक्षालाई समेत रोक्न नसकिने ओलीको भनाइ थियो । उनले पार्टी पुनर्गठन, हस्तान्तरण पुस्तान्तरणको आवाज उठिरहेको बताउँदै आवश्यकता अनुसार हुने बताए । ओलीले भने, ‘त्यसैका लागि हो अधिवेशन चाहिने ।’

 

एमालेको एघारौं राष्ट्रिय महाधिवेशनको ‘लोगो’ सार्वजनिक

काठमाडौं । नेकपा एमालेले एघारौँ राष्ट्रिय महाधिवेशनको प्रतिक चिन्ह (लोगो) सार्वजनिक गरेको छ । आइतबार दिउँसो पार्टी केन्द्रिय कार्यालय च्यासलमा एघारौँ राष्ट्रिय महाधिवेशनको प्रतिक चिन्ह सार्वजनिक गरिएको हो । पार्टीका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली, वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेल, उपाध्यक्ष अष्टलक्ष्मी शाक्य, सचिव पद्या अर्याल लगायतका नेताहरुको उपस्थितिमा अध्यक्ष ओलीले प्रतिक चिन्ह सार्वजनिक गरे । एमालेले ‘निर्णायक राष्ट्रिय शक्ति हाम्रो संकल्प, समृद्ध नेपाल सुखी नेपाली राष्ट्रिय गन्तव्य’ भन्ने मूल नारा बनाएको छ । एमालेले आउँदो मंसिर २७ देखि २९ गतेसम्म काठमाडौंमा महाधिवेशन गर्दैछ ।

पार्टीका सचिव एवं प्रचार समितिका संयोजक पद्यमा अर्यालले उक्त लोगो पार्टीको इतिहास, आन्दोलन र संकल्पको कलात्मक रुप भएको बताइन् । लोगोमा राष्ट्रिय झण्डा, धरहरा, पाँच तल्ले दरबार, पार्टीको निर्वाचन चिन्ह आदिलाई बहुभाषिक रूपमा संयोजन गरिएको छ ।
सोही अवसरमा महाधिवेशन केन्द्रित जिङ्गल पनि सार्वजनिक गरिएको छ । यही मंसिर २७ देखि २९ गतेसम्म काठमाडौँमा हुने महाधिवेशनका लागि यही मंसिर १३ गते मातहतका कमिटीमा प्रतिनिधि छनोट सकिएको छ । महाधिवेशनमा करिव २२ सय प्रतिनिधि सहभागी हुँदैछन् ।

पोखरामा प्रचण्ड–माधव नेपालको विरोध

पोखरा । पोखराका व्यवसायीले सडकमा सभा गर्दा व्यवसायमा असर पर्ने भन्दै आपति जनाएका छन् । नेपाली कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) ले पोखराको मानवअधिकार चोकमा गर्ने भनेको एकता सभास्थलमा व्यापारीहरूले विरोध जनाएका हुन् । उनीहरूले ‘गरी खान देऊ’ भन्ने नारा लेखिएको प्लेकार्डसहित विरोध प्रदर्शन गरेका छन् । सभाका कारण व्यापारमा असर परेको भन्दै उनीहरु पर्चा र पम्प्लेटसहित सभास्थलमा उत्रिएका थिए ।

चिप्लेढुंगा सिद्धार्थचोक व्यवसायी समितिका अध्यक्ष दुर्गा सुनारले केही रकमका लागि सडक बेचिएको आरोप लगाए । उनले व्यवसायीको ध्यान नदिई कार्यक्रमलाई सडक दिँदा मन्दी खेप्नु परेको बताएका छन् । व्यवसायीहरूले मेयर धनराज आचार्यको समेत विरोध गरेका छन्। यसअघि नै महानगरलाई ज्ञापनपत्र बुझाएर त्यस ठाउँमा कार्यक्रम नगरिदिन धेरै पटक आग्रह गरे पनि सुनुवाइ नभएको सुनारले गुनासो गरेका । सभालाई पार्टी संयोजक पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड, सह संयोजक माधवकुमार नेपाल लगायत शीर्ष नेतृत्वले सम्बोधन गर्नेछन् । व्यवसायीले विरोध गरेपछि केही समय नेकपाका कार्यकर्तासँग भनाभन भएको थियो । कार्यक्रमको विरोधमा व्यवसायीहरूले आफ्नो व्यवसायको सटर तानेका छन् ।

गैरआवासीय नेपाली नागरिकता पायौं, तर चलेको छैन : डा केसी

काठमाडौं । गैरआवासीय नेपाली संघका अध्यक्ष डा. बद्री केसीले संविधानअनुसार गैरआवासीय नेपाली नागरिकत्ता पाए पनि नचलेको गुनासो गरेका छन् । आइतवार आयोजित गैरआवासीय नेपाली संघको एकता घोषणा कार्यक्रममा उनले यस्तो गुनासो गरेका हुन् ।गैरआवासीय नेपाली नागरिकता नचल्नु देशको कमजोरी भएको उनले बताए । उनले आफूले दिएको कागज आफ्नै देशमा नचल्दा गैरआवासीय नेपालीहरुले आर्थिक कारोबार गर्न नपाएको बताए । उनले जग्गाजमिन पास लगायतका काम प्रभावित भएको उल्लेख गरे । यो समस्या छिट्टै समाधान गर्न उनले सरकारसंग आग्रह गरे ।

उनले गैरआवासीय नेपाली संघले खडा गरेको एनआरएनए नेपाल डेभलभमेन्ट फण्ड कानूनको अभावमा सञ्चालनमा ल्याउन नसकेको बताए । १०० मिलियन डलरको उक्त फण्ड सञ्चालनको लागि सामान्य निर्देशिका समेत सरकारले बनाउन नसकेको उनको आरोप छ । उनले वर्तमान सरकारले सानोतिनो निर्देशिकाहरु परिवर्तन गरेर यो संयुक्त लगानीको वातावरण अब छिट्टै बनाउनेमा आफू आशावादी रहेको बताए ।

उनले भने, ‘२०७२ सालको संविधानले प्रदत्त गरेको गैरआवासीय नेपाली नागरिकताको अधिकार अनुसार हामीले नागरिकत्ता त पाएका छौँ । तर त्यो नागरिकत्ता चलेको छैन । त्यो गैरआवासीय नेपालीहरुको लागि मात्रै होइन, नेपाल सरकारको लागि त्यो ठूलो च्यालेन्स हो । आफूले दिएको कागज आफ्नै देशमा चल्दैन । हामीले जग्गा जमिन पास गर्न पाएका छैनौँ । हामीले आर्थिक कारोबारहरु गर्न पाएका छैनौँ । यो हाम्रो व्यक्तिगत कुरा भयो तर सरकारको लागी यो ठुलो च्यालेन्ज छ । मैले यो गुनासो गरेको होइन, यो च्यालेन्जलाई चाँही अब सरकारले हेर्नुपर्छ भन्ने मेरो आग्रह छ ।’

उनले भने, ‘त्यसैगरि विदेशमा बस्ने नेपालीको जिडिपी नेपालभित्र बस्ने नेपालीको भन्दा बढी छ । हामीले २००५ बाट १०० मिलियन डलरको संयुक्त एउटा कोष ल्याउ भनेर एनआरएनए नेपाल डेभलभमेन्ट फण्ड खडा गरेको ५ वर्ष भईसक्यो । कानून होइन, सानो सानो निर्देशिका पनि परिवर्तन गर्नसकेका छैनौँ । यो सानोतिनो निर्देशिकाहरु परिवर्तन गरेर कमसेकम यो संयुक्त लगानीको वातावरण अब छिट्टै बन्छ भन्नेमा म प्रधानमन्त्रीको अगाडि आएर बोल्दै गर्दा विश्वस्त छु ।’

उनले गैरआवासीय नेपाली संघमा आएको विभाजनका कारण गैरआवसीय नेपालीको मुद्दा नै कमजोर बनेको बताए । विभाजनको विगत ४ वर्षमा ठूलो समस्या भोगेको उल्लेख गर्दै उनले सबैको अस्तित्व स्वीकार गरी अब कहिल्यै विभाजन नहुनेगरी एकता गरेको जानकारी दिए। उनले विभाजन गर्नै नमिल्ने गरी कानूनी व्यवस्था गर्न समेत सरकारसंग माग गरे ।

समृद्ध नेपाल निर्माणको लागि सबै क्षेत्रमा एकताको खाँचो छ : अध्यक्ष श्रेष्ठ
गैरआवासीय नेपाली संघको एकता महाधिवेशनबाट निर्वाचित अध्यक्ष महेश श्रेष्ठले समृद्ध नेपाल निर्माणको लागि सबै क्षेत्रमा सहमति, सहकार्य र एकताको खाँचो रहेको बताएका छन् । आईतवार आयोजित गैरआवासीय नेपाली संघको एकता घोषणा कार्यक्रममा उनले सहमति, सहकार्य र एकताको खाँचो औँल्याएर नै संघको एकता गरिएको बताएका हुन् । उनले विभाजनको कारण संघ विगत चार वर्ष अत्यन्तै कठिन परिस्थितिमा पुगेको बताए । अफ्ठ्यारो परिस्थितिलाई एकता गरेर आफूहरुले देशमा नयाँ सन्देश दिन खोजेको उनको भनाई छ । उनले संघमा मात्रै नभएर समृद्ध नेपाल निर्माणका लागि नेपालका राजनीतिक दल, नागरिक समाज, विभिन्न संघसंस्था सबैतिर सहमति, सहकार्य र एकताको खाँचो रहेको उल्लेख गरे । त्यो एकताको नेतृत्व संघले गरेको उनको भनाई छ । एकीकृत संघ अब समृद्ध नेपाल निर्माणको लागी लाग्ने उनले बताए ।

उनले भने, ‘एकता हामीले शुरु गरेका छौँ । यो अभियानको शुरुवात हो । आजको एकताले विगत करिव ४ वर्ष अगाडीदेखि हामी अत्यन्तै कठिन परिस्थितिमा थियौँ । गैरआवासीय नेपाली संघमा असाध्यै अफ्ठ्यारो परिस्थिति थियो । यो अफ्ठ्यारो परिस्थितिलाई हामीले एउटा सन्देश दिन चाहन्छौँ, एकता गरेर । हामी गैरआवासीय नेपाली संघले एकता गरेर नेपालमा के सन्देश दिन चाहन्छौँ भने अहिले हामीलाई सहमति, सहकार्य र एकताको खाँचो छ ।’

उनले भने, ‘समृद्ध नेपाल निर्माणको लागि, यो केवल गैरआवासीय नेपालीको लागि मात्रै होइन । हाम्रो यो एकताले नेपालका राजनीतिक दलहरु, नागरिक समाज, हरेक निकायमा अहिले नेपालमा सहमति, सहकार्य र एकताको खाँचो छ, त्यो एकताको सन्देश हामीबाट शुरुवात भएको छ र अब समृद्ध नेपाल निर्माणमा हामी सबै लागौँ, गैरआवासीय नेपालीहरुले पनि समृद्ध नेपालमा हामीले आफ्नो योगदान अवस्य गर्नेछौँ ।’ विदेशमा रहेका ज्ञान, सीप र पुँजी नेपाल भित्र्याउने अभियान यो एकताबाट शुरु भएको उनले बताए । उनले विभाजनले संघका मुद्दा कमजोर बन्नुका साथै नेपालमा लगानी भित्र्याउन पनि समस्या भएको बताए ।

भूमि आयोग खारेजीपछि भूमिहीनको हक–अधिकार अनिश्चित, ११ लाख निवेदन अलपत्र

काठमाडौं । भूमि समस्या समाधान आयोग खारेज गर्ने सरकारले गरेको निर्णयपछि देशभरका भूमिहीन र अव्यवस्थित बसोबासीका जीवनमा फेरि अनिश्चितता गहिरिएको छ । लाखौं नागरिकले जग्गा दर्ताको आशामा वर्षौंदेखि पर्खिरहेको प्रक्रियामै ठप्प लागेपछि उनीहरू निराश बनेका छन् भने सर्वोच्च अदालतको अस्थायी हस्तक्षेपमार्फत मात्र कामकाज ‘यथास्थितिमा’ रोकिएको अवस्था छ ।

अन्तिम पटकका लागि भन्दै आयोगले सुरु गरेको लगत संकलन, सत्यापन र प्रमाण–पुर्जा वितरणको काम तीव्र गतिमा चलिरहेको बेला असोज २३ गते मन्त्रिपरिषद्ले आयोग विघटन गरी सबै कार्य रोकेको थियो । उक्त निर्णयविरुद्ध पूर्वअध्यक्ष हरिप्रसाद रिजालसहित पदाधिकारीले दायर गरेको रिटमाथि सर्वोच्च अदालतले ११ र १३ कात्तिकमा क्रमशः अल्पकालीन अन्तरिम आदेश जारी गर्दै खारेजी कार्यान्वयन रोकिदिएको हो । अब उक्त रिटको सुनुवाइ न्यायाधीश शारंगा सुवेदी र श्रीकान्त पौडेलको इजलासमा आइतबार (१४ मंसिर) हुने भएको छ । यसअघि न्यायाधीश कुमार रेग्मी र शान्तिसिंह थापाको इजलासले अन्तरिम आदेशलाई निरन्तरता दिने निर्णय सुनाईसकेको थियो । अदालतले ‘अन्तरिम आदेश छलफलको अवधिसम्म आयोग विघटनका निर्णयलाई यथास्थितिमा राख्न’ भनिरहेकाले आयोगलाई पूर्ण रुपमा रोकिए पनि खारेजी लागू हुन भने सकेको छैन ।

११ लाख बढी धेरै निवेदन अलपत्र
आयोग खारेजीको निर्णयले भूमिहीन दलित, भूमिहीन सुकुम्बासी र अव्यवस्थित बसोबासीका करिब ११ लाख निवेदन प्रक्रियाविहीन बनेका छन् । आयोगको सूचना प्रणालीमा अद्यावधिक भएकामध्ये ८८ हजार ८९५ भूमिहीन दलित, १ लाख ६८ हजार ४४१ भूमिहीन सुकुम्बासी र ८ लाख ७२ हजार १८१ अव्यवस्थित बसोबासीको कागजात स्थानीय तहबाट प्रमाणीकरण भइसकेको छ । २०७६ यता आयोगले मात्रै ८ हजार ८४८ जनालाई जग्गाधनी पुर्जा वितरण गरेको थियो । बाँकी फाइल प्रक्रियामा रहेकै बेला आयोग हटाइएपछि हजारौँ परिवारको जग्गा प्राप्तिको आशा अधुरो छाडिएको भूमिविज्ञहरू बताउँछन् ।

भूमि आयोगहरू बारम्बार सरकारका राजनीतिक प्राथमिकतामा आधारित भएर गठन–विघटन हुँदै आएको लामो इतिहास छ । सरकारले ‘राजनीतिक नियुक्ति’ का कारण देखाउँदै फेरि आयोग खारेज गरेपछि समस्या समाधानको निरन्तरता कमजोर हुने विशेषज्ञहरूको आरोप छ । २०७८ यताका पछिल्ला आयोगहरूले ७७ जिल्लामै समिति बनाएर स्थानीय सरकारसँग सहकार्य गर्दै कार्य अगाडि बढाउँदै आएका थिए । तर सरकारले आयोग र जिल्ला समिति दुवै खारेज गरेपछि स्थानीय तहसमेत अलमलमा परेका छन् । भूमि अभियन्ताहरूका अनुसार आयोगमा प्राविधिक र अनुभवी व्यक्तिको सट्टा राजनीतिक भागबन्डा अनुसार नियुक्ति हुने चलनकै कारण पनि काम निरन्तरता र विश्वसनीयता दुवै प्रभावित भइरहेका छन् । तर आयोग नै हटाइदिँदा भइसकेका प्रयास शून्यमा फर्कने खतरा अझ ठूलो देखिएको छ ।

भूमि अधिकारसँग जोडिएको संवैधानिक व्यवस्था, राज्यको उत्तरदायित्व र संघीय संरचनालाई समेत खारेजीको निर्णयले चुनौती दिएको भूमिविज्ञ जगत देउजा बताउँछन् । उनका अनुसार भूमिहीन दलित, सुकुम्बासी र अव्यवस्थित बसोबासीलाई जग्गा उपलब्ध गराउन कानुनले नै स्पष्ट समयसीमा तोकेको अवस्थामा आयोग विघटन गर्नु उनीहरूको मौलिक हकमै गम्भीर प्रहार हो । ‘भूमि वितरण र नापजाँचको अधुरो काम तुरुन्त अघि बढाएर कार्यान्वयनको स्पष्ट योजना बनाउन नसक्ने हो भने समृद्धि भन्ने शब्द नै निरर्थक बन्छ’, देउजा भन्छन् ।
भूमिहीन र अव्यवस्थित बसोबासीहरूको समस्या नेपालको करिब २० प्रतिशत परिवारसँग जोडिएको छ । आवास, रोजगारी, शिक्षा, स्वास्थ्यलगायत आधारभूत आवश्यकता नै नपाएका यी समुदाय संरचनागत विभेद र राजनीतिक हस्तक्षेपका कारण पुस्तौंदेखि भूमिहीन जीवन बिताउन बाध्य छन् ।

सरकारको कदमविरुद्ध दायर गरिएको रिटमाथि सर्वोच्च अदालतले अब निर्णायक छलफल गर्न लागेकाले भूमिहीन र अव्यवस्थित बसोबासीहरूको दृष्टि १४ मंसिरतर्फ मोडिएको छ । अदालतले अन्तरिम आदेशलाई निरन्तरता दिने कि खारेजीलाई लागू गर्न अनुमति दिने भन्ने प्रश्नले प्रत्यक्ष रूपमा लाखौँ परिवारको भविष्य प्रभावित गर्नेछ । अहिलेका लागि आयोगका सबै काम रोकिएका छन्, तर खारेजी पूर्ण रूपमा लागू भइसकेको छैन । न्यायालयको आदेशमै अबको दिशा निर्भर छ-भूमिहीनको अधिकार सुनिश्चिततर्फ देश अघि बढ्छ कि पुनः अनिश्चिततामा फस्छ भन्ने ।

धरानमा खेलकुद महोत्सव हुने

इनरुवा (सुनसरी)।   सुनसरीको धरान उपमहानगरपालिकामा खेलकुद महोत्सव आयोजना हुने भएको छ ।

धरान खेलकुद मञ्चको आयोजनामा यही मङ्सिर २५ देखि पुस १० गतेसम्म खेलकुद महोत्सव हुने भएको अयोजक संस्थाका अध्यक्ष किशोर राईले जानकारी दिएका छन् । महोत्सवमा फुटबल, गल्फ, सुटिङ, बास्केटवल, हक्की, डोरी तान, आर्चरीलगायत खेलको प्रवद्र्धन गरिनेछ ।

धरानलाई खेलकुदको सहरका रुपमा विकास गर्ने उद्देश्यले खेलकुद महोत्सव आयोजना गर्न लागिएको हो । महोत्सवका अवसरमा विभिन्न खेलाडीलाई विशेष सम्मान गरिनेछ ।

संघीय गणतान्त्रिक गठबन्धन ‘बस छाप’ सहित चुनावी मैदानमा

काठमाडौं । दलित, मुस्लिम, निषाद, थारु, मधेसी, आदिवासी जनजाति, महिला तथा अन्य उत्पीडित जनताको प्राकृतिक राजनीतिक एकताका रूपमा उभिएको संघीय गणतान्त्रिक गठबन्धनले आगामी निर्वाचनका लागि एकल चुनाव चिन्ह ‘बस छाप’ लिएर निर्वाचन मैदानमा जाने निर्णय गरेको छ ।

गठबन्धनका तर्फबाट निर्वाचन आयोगमा औपचारिक रूपमा बस चुनाव चिन्हमा चुनावी मैदानमा होमिने गरी दल दर्ता गराइएको छ । गठबन्धनमा समावेश रहेका पूर्व गृह राज्यमन्त्री तथा संविधानसभा सदस्य मो. रिजवान अन्सारी नेतृत्वको नेपाल संघीय समाजवादी पार्टी, हरिनन्दन अम्बेडकर नेतृत्वको बहुजन एकता पार्टी नेपाल तथा धुपलाल प्रसाद सहनी निषाद नेतृत्वको नेपाल जनजागृति पार्टी संयुक्त रूपमा देशभर कार्यान्वयन हुने साझा राजनीतिक संरचनामा आबद्ध भएका छन् ।

नेताहरूले गठबन्धनको मुख्य उद्देश्य नेपाली उत्पीडित जनताको राज्य सत्ताको स्थापना गर्दै, नेपाली जनताको समानताको चाहना सुशासन, देशमै रोजगारको व्यवस्था, सबै किसिमका विकृतिको अन्त्य र शासकीय स्वरूपमा प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी प्रधानमन्त्री वा राष्ट्रपति, पूर्ण समानुपातिक निर्वाचन प्रणाली, देशका सर्वाधिक बहिष्कृत, उत्पीडित तथा सामाजिक रूपमा पछाडि पारिएका समुदायको सशक्त प्रतिनिधित्व सुनिश्चित गर्दै राष्ट्रिय राजनीतिमा समावेशिता र परिवर्तनकारी भूमिका सुनिश्चित गर्नु रहेको बताएका छन् ।

उनका अनुसार, दल दर्तासँगै नेपाली राजनीतिको मूलधारमा बहुजन, मुस्लिम, दलित, आदिवासी, मधेसी निषाद समुदाय र श्रमजीवी वर्गको आवाजलाई संस्थागत रूपमा निर्वाचनमार्फत संसदसम्म पुर्‍याउने दृढ प्रतिबद्धता व्यक्त गरिएको छ । गठबन्धनले आगामी निर्वाचनदेखि देशभर संगठित अभियान सञ्चालन गर्दै जनतासामु वैकल्पिक, समावेशी र सामाजिक न्यायकेन्द्रित राजनीतिक मार्ग प्रस्तुत गर्ने जनाइएको छ ।

 

‘पर्यटन क्षेत्रको विकासमा एआईको प्रयोग जरुरी’

काठमाडौँ  ।   नेपाल पर्यटन बोर्डका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत(सिइओ) दीपकराज जोशीले पर्यटन क्षेत्रको विकासका लागि प्रविधिको प्रयोग आवश्यक रहेको बताएका छन् ।
ट्रेकिङ एजेन्सिज् एशोसियसन अफ नेपाल (टान)को आयोजना तथा नेपाल पर्यटन बोर्ड र संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय विकास कार्यक्रम (युएनडिपी) नेपालको सहलगानीमा सञ्चालित दिगो पर्यटन परियोजनाको सहकार्यमा आजदेखि सञ्चालित ‘प्रविधिमैत्री पर्यटन तथा एआई तालिम’को उद्घाटन सत्रमा उनले प्रविधिका माध्यमबाट पर्यटन क्षेत्र अहिलेको आवश्यकता भएको बताएका छन् ।
उनले पछिल्लो समय प्रविधिको प्रयोगसँगै नेपाल आउने विदेशी पर्यटकको सङ्ख्यामा उल्लेख्य वृद्धि भएको उल्लेख पनि गरेका छन् । नेपालको पर्यटन क्षेत्रको विकासका लागि समयानुकूल प्रविधिको प्रयोगसम्बन्धी तालिम अपरिहार्य रहेको उनको भनाइ थियो ।
टानका अध्यक्ष सागर पाण्डेले व्यावसायिक रुपमा नेपालको पर्यटन क्षेत्रलाई अगाडि बढाउन एआई तालिमले ठूलो सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गरेका छन् । उनले नयाँ पुस्तालाई पर्यटनसँग जोड्नका लागि प्रविधिमैत्री तालिम आवश्यक रहेको बताए ।
टानका वरिष्ठ उपाध्यक्ष कर्मा शेर्पाले अहिलेको डिजिटल युगमा एआईको तालिम अपरिहार्य भएको बताएका छन् । उनले एआई तालिमबाट नेपालको पर्यटन प्रवद्र्धनमा ठूलो सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गरेका छन्  ।
टानका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सिइओ) रामचन्द्र सेढाईंले नेपालको पर्वतीय पर्यटनको विकास र ट्रेकिङ  कम्पनीमा आबद्ध व्यवसायीको क्षमता अभिवृद्धिमा यस्तो तालिमले सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गरेका छन् ।
चार दिनसम्म चल्ने तालिममा पर्यटनमा एआइको प्रयोग, गन्तव्य विकास, क्षमता विकास र पर्यटनको सुरक्षाबारेमा प्रशिक्षण दिने कार्यक्रम रहेको तालिमका संयोजक एवं टानका सदस्य राजु गुुरुङले जानकारी दिएका छन् । आजदेखि सुरु भएको प्रशिक्षणको पहिलो चरणमा ३० ट्रेकिङ कम्पनीको सहभागिता छ ।
तालिमका सहसंयोजक एवं टानका सदस्य अम्बिरबहादुर गुरुङले नेपालको गन्तव्यलाई विश्वसामु चिनाउनका लागि यस्ता तालिमले सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गरेका छन् ।

एनआरएनएलाई पार्टीको नबनाई दिनुहोला : सञ्चारमन्त्री खरेल

काठमाडौं । अन्तरिम सरकारका सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री जगदीश खरेलले गैरआवसीय नेपाली संघ (एनआरएनए) लाई राजनीतिक दलको नबनाउन आग्रह गरेका छन् । आइतबार आयोजित गैरआवासीय नेपाली संघको एकता घोषणा कार्यक्रममा उनले एनआरएनएका नेताहरु पार्टीको बन्दा समस्या भएको बताएका हुन् ।

उनले एनआरएनएका अभियन्ताहरु राजनीतिक दलमा आवद्ध हुँदा संस्थाको गरिमा नै पछिल्लो समय खस्किँदै गएको बताए । स्थापनाकालको एनआरएनएको जस्तो गरिमा हाल नभएको उनको भनाई छ । उनले एनआरएनएलाई राजनीतिक दल र राजनीतिमुक्त बनाउने अवसर यही भएको पनि बताए ।

उनले भने, ‘नेपालमा गैरआवासीय नेपाली संघ भन्ने बित्तिकै यस्तो ओज, यस्तो गरिमा, यस्तो गहकिलोपन, यस्तो विश्वास, सम्मान यहाँहरुले कायम गर्नु भएको थियो । पछिल्ला वर्षहरुमा त्यो खस्किँदै गयो । त्यो किन खस्कियो भन्दाखेरी एनआरएनएका अधिकांश नेता र अधिकांश गुटहरु राजनीतिक दलका गुट र नेता भए ।’

उनले भने, ‘फलानो राजनीतिक दलका एनआरएन, फलानो राजनीतिक दलका एनआरएन भयो । तपाईहरु चोइटिनु भयो, तपाईहरुको गरिमा नै स्खलित हुँदै गयो । अब एउटा ठूलो अवसर आएको छ । पार्टीको एनआरएन नबनाई दिनुहोला । एनआरएनएलाई समग्र गैरआवासीय नेपालीको र नेपाली जनताको, यो राष्ट्रको समग्र हितमा राख्नुहोला । पार्टी भन्दा माथि तपाईहरु उठ्दिनु भयो भने त्यो सम्भव छ ।’ उनले गैरआवासीय नेपालीलाई मतदानको व्यवस्था, गैरआवासीय नेपाली नागरिकता कार्यान्वयनमा देखिएको समस्याका बारेमा सरकार गम्भिर रहेको पनि बताए ।

 

बझाङमा ४.४ रेक्टरस्केलको भूकम्प

बाजुरा । आज मध्यान्ह १२ बजेर ९ मिनेट जाँदा बझाङको सैपाल आसपास केन्द्रविन्दु भएर भूकम्पको धक्का महसुस गरिएको छ । छिमेकी जिल्ला बझागको सैपाल हिमालमा केन्द्रविन्दु बनाएर चार दशमलव चार रेक्टरस्केलको भूकम्प गएको भूकम्प मापन केन्द्र सुर्खेतले जनाएको छ ।

सैपाल हिमालमा केन्द्रविन्दु बनाएर गएको भूकम्पले बाजुरामा पनि धक्का दिएको छ । पश्चिमी क्षेत्रमा भूकम्प आउन थालेपछि स्थानीय त्रसित बनेका छन् । भूकम्पीय जोखिममा रहेको सुदूरपश्चिम प्रदेशको बाजुरा, बझाङसहित आसपासका स्थानीय त्रसित भएका छन् ।

भूकम्पको धक्का महसुस गरिएपछि सतर्कता अपनाउन जिल्ला प्रशासन कार्यालय बाजुराले सबैमा आग्रह गरेको छ । विपद् कुनै बाजा बजाएर नआउने भएकाले भूकम्पसहितका प्राकृतिक विपद्बाट जोगिन सजग र सतर्कता अपनाउन प्रशासनले आग्रह गरेको हो ।

परिस्थितिले हामी सबैको विवेकको परीक्षा लिइरहेको छ : योगेश भट्टराई

काठमाडौँ । नेकपा एमालेका सचिव योगेश भट्टराईले देशसँगै नेकपा एमाले पनि संकटमा रहेको बताएका छन् । आइतबार सामाजिक सञ्जालमा एक भिडियो सन्देश जारी गर्दै नेता भट्टराईले संविधान कार्यान्वयन र लोकतान्त्रिक अभ्यासलाई पुनस्र्थापित गर्दै राज्यका सवै निकायलाई पुनर्जीवित गर्नुपर्ने चुनौती रहेको बताए । साथै उनले भदौ २३ र २४ को घटनापछि पार्टीलाई कस्तो नेतृत्व र दिशा दिने भन्ने महत्वपूर्ण सवाल रहेको पनि बताएका छन् ।

भदौ २३ र २४ को घटनाबाट सकारात्मक र नकारात्मक पाटा रहेको भन्दै सकारात्मक शिक्षालाई ग्रहण गर्नुपर्नेमा भट्टराईले जोड दिएका छन् । उनले कुनै पनि हिंसा र विध्वंस स्वीकार्य नहुने भन्दै पार्टीलाई नयाँ सन्दर्भमा पुनर्गठित गर्नु राष्ट्रिय महाधिवेशनको प्रमुख कार्यभार रहेको बताएका छन् । ‘हामीले पुनर्गठनको विषयलाई सशक्त ढङ्गले अघि बढाउनुपर्ने छ भने अर्कोतिर नेकपा एमालेलाई एकताबद्ध गर्ने चुनौती पनि छ’, भट्टराईले पार्टी प्रतिनिधि र नेतृत्वलाई दुवै कामलाई सन्तुलित ढङ्गले अघि बढाउन आग्रह गरेका छन् ।

‘हामीले आवेग र उत्तेजनाबाट कुनैपनि निर्णय गर्न पुग्यौ भने त्यसले दुर्घटना निम्त्याउँछ । त्यसकारण आज एमालेका निम्ति आवेग र उत्तेजनाको कुनैपनि अर्थ हुने छैन’, भट्टराईले भनेका छन् । उनले संयमता, धैर्यता र सहकार्य एमालेको संस्कृति रहेको भन्दै शक्तिको भाषा बोल्ने समय नभएकोमा जोड दिँदै पार्टीभित्र पनि विविधताबिच एकता कायम गर्नुपर्ने जवजको मूल मान्यता रहेको बताएका छन् । नेकपा एमालेको ११ औं महाधिवेशनमा अध्यक्ष पदमा केपी शर्मा ओली र वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेलबीच प्रतिस्पर्धा हुँदैछ । त्यसका लागि शनिबार देशभर प्रतिनिधि छनोटको काम सकिएको छ ।

हेर्नुस् भिडियो

 

 

पेरिसमा सोमबार जेलेन्स्की–म्याक्रोन भेट हुने

पेरिस । रुस–युक्रेन युद्धको शान्ति सम्झौताका लागि चलिरहेको कूटनीतिक प्रयास तीव्र भएसँगै फ्रान्सले सोमबार युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमर जेलेन्स्कीलाई पेरिसमा स्वागत गर्न तयारी पूरा गरेको छ ।

फ्रान्स २४ का अनुसार राष्ट्रपति जेलेन्स्की फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनसँग भेट गर्दै युद्धपछिको सबैभन्दा कठिन राजनीतिक तथा सैन्य परिस्थितिमा रहेको युक्रेनका चुनौतीबारे गम्भीर छलफल गर्ने कार्यक्रम छ ।

शनिबार फ्रान्सेली राष्ट्रपति कार्यालय (एलिसी) का एक अधिकारीले म्याक्रोन र जेलेन्स्कीबीच ‘न्यायपूर्ण र स्थायी शान्तिका लागि आवश्यक सर्तहरू’ बारे गहन विचार–विमर्श हुने जानकारी दिएका थिए । अमेरिकामा युक्रेनका लागि तयार गरिएको शान्ति योजनाबारे छलफल गर्न एक उच्चस्तरीय युक्रेनी प्रतिनिधिमण्डल प्रस्थान गर्ने तयारीमा रहेका बेला यो भेटवार्ता तय गरिएको हो ।

यसैबीच, युक्रेनमा प्रमुख राजनीतिक हलचल सिर्जना भएको छ । राष्ट्रपति जेलेन्स्कीका निकट सहयोगी तथा अत्यन्त प्रभावशाली राजनीतिक हर्ताकर्ता मानिने राष्ट्रपतिको चिफ अफ स्टाफ एन्ड्री यर्माकले भ्रष्टाचारविरोधी निकायहरूले उनको निवासमा छापा मारेको केही घण्टामै राजीनामा दिएका छन् । किएभले अमेरिकाको दबाबका बीच रूससँग शान्ति सम्झौता स्वीकार गर्नुपर्ने अवस्था झन् जटिल बन्दै गइरहेको छ ।

अधिकारीहरूका अनुसार यर्माकलाई प्रायः युक्रेनको दोस्रो सबैभन्दा शक्तिशाली व्यक्तिका रूपमा हेरिन्छ । हालै जेनेभामा अमेरिकी प्रतिनिधिसँग भएको वार्तामा उनले युक्रेनी टोलीको नेतृत्व गरेका थिए । तर शुक्रबार राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले दैनिक टेलिभिजन सम्बोधनमार्फत यर्माकको राजीनामा घोषणा गरेपछि महत्त्वपूर्ण शान्ति वार्ताको पूर्वसन्ध्यामा किएभको राजनैतिक स्थिति थप अस्थिर बनेको छ ।

राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले भनेका छन्, “आज कसैलाई युक्रेनबारे प्रश्न गर्न दिन चाहन्नँ । त्यसैले केही आन्तरिक निर्णयहरू गरेका छौँ । पहिलो, राष्ट्रपतिको कार्यालयमा रिबुट हुनेछ । कार्यालय प्रमुख एन्ड्री यर्माकले राजीनामा पत्र बुझाएका छन् ।” यर्माकले भने तत्काल सार्वजनिक प्रतिक्रिया दिएका छैनन् । छापा चलिरहेको पुष्टि गर्दै उनले टेलिग्राममार्फत अनुसन्धानमा पूर्ण सहयोग गरिरहेको जानकारी दिएका थिए ।

युक्रेनको प्रमुख भ्रष्टाचारविरोधी संस्था राष्ट्रिय भ्रष्टाचार विरोधी ब्युरो (एनएबियु) र विशेष भ्रष्टाचार विरोधी अभियोजक कार्यालय (एसएपिओ) दुवै छापामा संलग्न थिए । दुई हप्ताअघि यी निकायले युक्रेनको ऊर्जा पूर्वाधारमा भएको भनिएको ठूला किकब्याक योजनाबारे व्यापक अनुसन्धान सुरु गरेको घोषणा गरेका थिए । यही अनुसन्धानकै बीचमा छापा मारेको बताइन्छ ।

यस घोटालाले युक्रेनी सरकारका दुई मन्त्री पदमुक्त भएका छन् र राष्ट्रपति जेलेन्स्कीको मनोरञ्जन उद्योगमा कार्यरत पूर्व व्यापारिक सहकर्मी पनि यसको चपेटामा परेका छन् । तर यर्माकको हालैको महत्त्वपूर्ण उन्नति र वार्ता टोलीमा प्रमुख भूमिकाका कारण यो विकास राष्ट्रपति जेलेन्स्कीका लागि असाधारण रूपमा असहज परिदृश्य बनेको छ ।

आगामी केही दिनमै अमेरिकी पक्षसँग शान्ति वार्ताको अर्को चरण हुने अनुमान छ । तर यर्माकको स्थान कसले लिनेछ भन्ने प्रश्न अझै अनिश्चित छ । सिएनएनका अनुसार, राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले शनिबारै चिफ अफ स्टाफका सम्भावित उत्तराधिकारीहरूसँग छलफल सुरु गर्ने तयारी रहेको बताएका छन् ।

जनादेश बिना प्रत्यक्ष निर्वाचित प्रणाली सम्भव छैन : रक्षा बम

काठमाडौं । राजनीतिक वृत्तमा प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी प्रणालीबारे पुनः तापिएको बहसका बीच नेपाल जेनजी फ्रन्टकी संयोजक रक्षा बमले उक्त विषयलाई सडक वा बन्द कोठाको छलफलबाट होइन, चुनावी म्यान्डेटबाट निर्णय गर्नुपर्ने धारणा राखेकी छिन्। बमका अनुसार संविधान संशोधन वा शासन प्रणाली परिवर्तनजस्ता निर्णायक मुद्दा जनतासमक्ष स्पस्ट एजेण्डा बनाएर पेश गर्नु नै सबैभन्दा वैधानिक र लोकतान्त्रिक मार्ग हो । सामाजिक सञ्जालमार्फत प्रतिक्रिया दिँदै उनले प्रत्यक्ष निर्वाचित प्रणाली चाहने शक्ति वा नेताहरूले यसको खाका बोकेर हिँड्नुभन्दा अघि जनताको दोलनमा जानुपर्नेमा जोड दिइन् ।

संयोजक बमले पछिल्लो राजनीतिक हलचलप्रति टिप्पणी गर्दै, राज्य सञ्चालक संरचना बदल्ने जस्ता संवेदनशील विषयमा हतार र उत्तेजनाले देशलाई थप अस्थिरतामा धकेल्न सक्ने बताइन् । ‘देश जादुको छडीले चल्ने संरचना होइन। विधिको शासन, लोकतान्त्रिक मूल्य र जनसहभागिता नै राज्य सञ्चालनको मेरुदण्ड हो’, उनले लेखेकी छिन् । उनी संविधान पुनरावलोकनको पक्षमा भए पनि त्यसका लागि ‘जनताको स्पष्ट म्यान्डेट’ अपरिहार्य रहेको बताउँछिन् ।

उनले प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी प्रणाली ल्याउन चाहने शक्तिहरूलाई आगामी चुनावमा नै यो मुद्दा उठाएर भोट माग्न चुनौती समेत दिइन् । ‘संविधान संशोधन वा प्रत्यक्ष निर्वाचित प्रणालीको प्रस्ताव राख्नेहरू चुनावी घोषणापत्रमै त्यसलाई उल्लेख गर्दै जनताको भरोसा लिन तयार हुनुपर्छ’, बमको भनाइ छ । बमले संक्रमणकालीन अवस्थामा अनावश्यक हस्तक्षेप र अस्थिरता निम्त्याउने गतिविधि समेत तीव्र आलोचना गरिन् । राज्यलाई अनिश्चिततामा धकेल्न खोज्ने प्रयासका विरुद्ध आफू र आफ्नो संगठन दृढतापूर्वक उभिने चेतावनी पनि दिइन् । उनको भनाइमा–देशले संरचनात्मक परिमार्जनबारे गम्भीर बहस गर्न सक्छ, तर त्यो बहस जनताबाट प्राप्त अधिकार र प्रक्रियागत वैधानिक मार्गबाटै हुनुपर्छ ।

फ्लोरिडामा युक्रेन–अमेरिका उच्चस्तरीय वार्ता

वेस्ट पाम बीच (फ्लोरिडा) । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको आग्रहपछि युक्रेन–रूस युद्धमा मध्यस्थता गर्न दवाब बढाइरहेका ट्रम्प प्रशासनका उच्च अधिकारीहरू यस सप्ताहन्त फ्लोरिडामा युक्रेनी वार्ताकारहरूसँग निरन्तर वार्तामा बसेका छन् । यो भेटवार्ताले आगामी दिनहरूमा मस्कोमा रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग हुने महत्त्वपूर्ण छलफलका लागि आधार तय गर्ने लक्ष्य राखेको छ ।

यस उच्चस्तरीय बैठकमा अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियो, राष्ट्रपति ट्रम्पका विशेष दूत स्टिभ विटकफ तथा ज्वाइँ जारेड कुशनरले युक्रेनी प्रतिनिधिमण्डलसँग प्रस्तावित शान्ति संरचनाको मुख्य बुँदाहरूलाई थप स्पष्ट पार्न विस्तृत छलफल गरिरहेका छन् । सन् २०२२ मा सुरु भएको रूसी आक्रमणविरुद्ध हाल युक्रेनले प्रतिरक्षा मोर्चामा दबाब बढाइरहेको अवस्थामा यो वार्ता युक्रेनका लागि अत्यन्तै संवेदनशील घडीमा आएको हो ।

यँही बीच, फ्लोरिडा वार्ताको पूर्वसन्ध्यामा युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमर जेलेन्स्कीले आफ्नो शक्तिशाली चिफ अफ स्टाफ एन्ड्री यर्माकले पदत्याग गरेको घोषणा गरेका छन् । यर्माक यतिबेलासम्म संयुक्त राज्य अमेरिकासँग चल्दै आएको वार्ताका प्रमुख प्रतिनिधिका रूपमा रहेका थिए । उनको निवासमा भ्रष्टाचारविरोधी अनुसन्धानकर्ताहरूले छापा मारेपछि उत्पन्न परिस्थितिले जेलेन्स्की सरकारमाथि थप आन्तरिक दबाब सिर्जना गरेको छ । ऊर्जा क्षेत्रमा ठेकेदारहरूले उपलब्ध गराएको अवैध किकब्याक मार्फत १० करोड डलरभन्दा बढी रकम हिनामिना भएको आरोपपछि सरकार आलोचनाको केन्द्रविन्दुमा रहेको छ ।

रुबियो र यर्माकबीचको जेनेभास्थित भेटभएको एक हप्तामात्रै भएको थियो, जसमा दुवै पक्षले संशोधित शान्ति योजनाको दिशामा भएको प्रगति सकारात्मक रहेको बताएका थिए । तर अहिले भने युक्रेनी वार्ताकारहरूको टोली पुनःव्यवस्थित गरिएको छ । राष्ट्रपति जेलेन्स्कीका अनुसार नयाँ टोलीमा युक्रेनका सशस्त्र बलका प्रमुख एन्ड्री हेनाटोभ, विदेशमन्त्री एन्ड्री सिबिहा तथा सुरक्षा परिषद्का प्रमुख रुस्टेम उमरोभ को समेत सहभागीता रहेको छ ।

यसबीच वासिङ्टन र मस्कोबीच विकसित गरिएको ट्रम्पको २८–बुँदे प्रस्तावित योजना परिमार्जनमा कूटनीतिज्ञहरूको ध्यान केन्द्रित छ । रूसपक्षीय मागहरूतर्फ अत्यधिक ढल्किएको भन्दै आलोचना गरिएको उक्त प्रारम्भिक ढाँचाले डोनबासको सम्पूर्ण क्षेत्र रूसलाई हस्तान्तरण गर्ने कल्पना गरेको थियो, जुन युक्रेनका लागि सर्वाधिक विवादित विन्दु बनेको छ । प्रस्तावमा युक्रेनको सेनाको आकारमा सीमा निर्धारण गर्ने, नाटोमा सदस्यता नदिनेजस्ता प्रावधानहरू थिए भने १०० दिनभित्र निर्वाचन आयोजना गर्नुपर्ने बाध्यता पनि समावेश थियो । वार्ताकारहरूले केही बुँदामा परिमार्जन भएको सङ्केत गरिरहेका छन्, तर परिवर्तनको स्पष्ट स्वरूप हालसम्म खुलाइएको छैन ।

यँही क्रममा, शनिबार किएभ र आसपासका क्षेत्रमा रूसी ड्रोन तथा क्षेप्यास्त्र आक्रमणमा कम्तीमा तीनजनाको मृत्यु भएको र दर्जनौँ नागरिक घाइते भएको युक्रेनी अधिकारीहरूले जानकारी दिएका छन् । युद्धको दबाबबीच भइरहेको वर्तमान वार्ताले स्थिति झन् जटिल बनाएको छ ।

राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले सामाजिक सञ्जाल एक्समा युक्रेनी प्रतिनिधिमण्डलले ‘युद्ध अन्त्यका लागि आवश्यक कदमहरू छिटो र प्रभावकारी रूपमा अघि बढाउनेछ’ भनेर आशा व्यक्त गरेका छन् ।

विवेकशील साझाका नेता मिलन पाण्डे किन गएनन् रास्वपासँगको एकतामा ?

काठमाडौं । विवेकशील साझाका नेता मिलन पाण्डे राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) सँगको एकीकरणमा सहभागी नहुने भएका छन् । ‘विवेकशील साझा र रास्वपाको एकीकरणमा जुट्नु भएको सबै साथीहरूलाई शुभकामना छ’ उनले सामाजिक सञ्जालमा लेखेका छन्, ‘म यो एकीकरणमा सामेल छैन ।’ अब केही समय मौन रहने र नयाँ तरिकाले राजनीतिक यात्रा सुरु गर्ने उनले बताएका छन् ।

‘अब केही समय (केही दिन वा केही महिना) ‘कुलिङ पिरियड’ लिन्छु । त्यसपछि नयाँ तरिकाले राजनीतिक यात्रा सुरु गर्नेछु’ उनले लेखेका छन्, ‘आजदेखि म पनि ‘स्वतन्त्र’ भएँ । विवेकशील पनि ‘स्वतन्त्र’ भयो ।’ आज मात्रै रास्वपा र विवेकशील साझा पार्टीबीच एकीकरण हुँदैछ । राष्ट्रिय सभागृहमा दिउँसो २ बजेका लागि एकता घोषणासभा आयोजना गरिएको छ । एकता घोषणासभा अगाडि नै पाण्डेले आफ एकीकरण प्रक्रियामा सहभागी नरहेको बताएका हुन् ।

गैरआवासीय नेपालीलाई प्रधानमन्त्रीको सुझाव : नेपालमा पनि टेक्ने ठाउँ राख्नुस्

काठमाडौं । प्रधानमन्त्री सुशीला कार्कीले विदेशमा बस्ने नेपालीहरुलाई नेपालमा भएको सम्पती बेचबिचन गरेर नलैजान आग्रह गरेकी छन् । आइतबार आयोजित गैरआवासीय नेपाली संघको एकता घोषणा कार्यक्रममा उनले नेपालमा आफ्नो सम्पती सुरक्षित राख्न आग्रह गरेकी हुन् ।

गैरआवासीय नेपालीलाई सरकारले दोस्रो दर्जाको नागरिकको रुपमा नहेरेको बताउँदै उनले विदेशमा रहेका नेपालीको सम्पतीको सुरक्षा सरकारले गर्ने बताइन् । उनले हाल विश्वभर बाहिरका मान्छेलाई बस्न नदिने खालको चलन चलेको उल्लेख गर्दै नेपालमा एउटा कोठा मात्रै भए पनि सुरक्षित राख्न आग्रह गरिन् । उनले सरकारले गैरआवासीय नेपालीहरुका समस्या विस्तारै सम्बोधन हुँदै जाने पनि बताइन् । गैरआवासीय नेपालीहरुले विगतमा पनि सहयोग गरेको उल्लेख गर्दै उनले आगामी दिनमा पनि लगानी गर्न आग्रह गरिन् ।

उनले भनिन्, ‘जो विदेशमा हुनुहुन्छ, उहाँहरुले नेपालमा एउटा आफ्नो स्थान चाहीँ राख्नुपर्छ, यहाँ मेटाउनु हुँदैन । चाहे एउटा फ्ल्याट नै किन नहोस् । एउटा राख्नुपर्छ, आफ्नो टेक्ने ठाउँ । हालकी त्यो सुविधा अहिले नै नमिल्ला, अहिले फेरि कीर्ते भएर विदेशमा हुनेका जग्गा जमिन एउटाले अर्कोको नाममा पास गरिदिएर बेचिदिएर मान्छे एकातिर छ, यहाँ बेचिदिएर । त्यो सुविधा छैन, तर विस्तारै मिल्ला त्यो सुविधा पनि, सेक्युरिटी हुन्छ नी सुरक्षा । विदेशमा बस्नेहरुको सम्पतिको सुरक्षा । त्यो त नमिलाई हुँदैन । तर आफ्नो स्थान चाँही यहाँ राख्नुपर्छ के टेक्ने ठाउँ । यसो खुट्टाले टेक्ने ठाउँ, एउटै खुट्टाले मात्रै टेक्ने ठाउमा मात्रै पनि किन नहोस् । आएर यसो बस्ने दुईचार दिन । त्यो चाहीँ हुनुपर्छ भन्ने मलाई लाग्छ ।’ उनले गैरआवासीय नेपाली संघको एकताले नेपालमा रहेका राजनीतिक दलहरुलाई एकता गर्नुपर्ने सन्देश दिएको उल्लेख गरिन् । नेपालमा राजनितिक दलहरुमा विभाजन देखिएको उल्लेख गर्दै उनले विभाजनले कसैलाई पनि राम्रो नगर्ने बताइन् ।

 

सदस्यलाई जिम्मेवारी सुम्पेर अमेरिका उडेका वडाध्यक्ष उतै ‘गायव’

स्याङ्जा । स्याङ्जाको पुतलीबजार नगरपालिका–४ का वडाध्यक्ष शिवबहादुर थापा २७ महिनादेखि सम्पर्कविहीन बनेपछि स्थानीय तहमा नैतिकता, जवाफदेहीता र प्रशासनिक कमजोरीबारे गम्भीर प्रश्न उठिरहेका छन् । स्वास्थ्य उपचारका लागि विदेश जानुपर्ने भन्दै २०८० भदौ १५ मा उनले वडा सदस्य लिलावती पौडेललाई कार्यवाहक जिम्मेवारी हस्तान्तरण गरेका थिए । आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को चलानी नम्बर १६७ मा दर्ता पत्रमार्फत थापाले ‘दैनिक रूपमा उपस्थित हुन नसक्ने’ भन्दै प्रत्यायोजित अधिकार दुरुपयोग नहुने गरी कार्यवाहक तोकिएको उल्लेख गरेका थिए । यही पत्र प्रशासन, अदालत र नगरपालिकामा समेत पठाइएको थियो ।

तर पत्र पठाएको महिना दिनमै थापा अमेरिका पुगे र त्यसयता उनी वडासँग, पालिकासँग वा पार्टीसँग कुनै सम्पर्कमा नरहेको बुझिएको छ । नगरपालिकाका प्रमुख तुलसीराम रेग्मीका अनुसार थापाको अवस्था वा स्थानबारे नगरपालिकासँग कुनै आधिकारिक खबर छैन ।
यसबीच, थापाले विदेशमै बसेर पनि झण्डै १० महिना सेवा–सुविधा भुक्तानी पाएका छन् । प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत धर्मराज ढुङ्गानाका अनुसार २०८० भदौदेखि २०८१ असार मसान्तसम्म थापाको बैंक खातामा यातायात, पत्रपत्रिका, मोबाइल रिचार्ज, अतिथि सत्कार, समन्वय सहजीकरण, बैठक तथा अनुगमन जस्ता शीर्षकमा २ लाख ७६ हजार १९० रुपैयाँ जम्मा गरिएको तथ्यांक छ । ढुङ्गानाका अनुसार २०८१ साउनदेखि मात्रै पालिकाले सेवा–सुविधा रोकिएको हो ।

कार्यवाहक वडाध्यक्ष लिलावती पौडेल भने निरन्तर अनिश्चिततामा छिन् । थापा फर्कने कि नफर्कने स्पष्ट नभए पनि उनले नियमित काम रोक्न नसकिने बताउँछिन् । ‘जनताको काममा धक्का नपरोस् भनेर म निरन्तर वडामै व्यस्त छु’, उनले सुनाइन् । थापा नेपाली कांग्रेसबाट निर्वाचित वडाध्यक्ष हुन् । तर विदेश जाने निर्णयमा पार्टीलाई समेत जानकारी नदिएको कांग्रेसका नगर सभापति सुरजकुमार अधिकारी बताउँछन् । ‘उनले पार्टीसँग कुनै छलफल नगरी हराए जस्तै भएका छन्’, अधिकारीले गुनासो गरे। जनप्रतिनिधि भएर विदेशिनु, लामो समयसम्म सम्पर्कविहीन रहनु, पालिकाले निरन्तर सुविधा भुक्तानी गर्नु र नगरपालिकाले समेत वडाध्यक्षको अवस्थाबारे अज्ञानता प्रकट गर्नुले स्थानीय शासन व्यवस्थाकै विश्वसनीयता र पारदर्शिता प्रश्नचिन्हमा परेको छ । पुतलीबजार–४ मा केवल वडाध्यक्ष मात्र होइन, समग्र स्थानीय प्रशासनिक संयन्त्र नै थापाको ‘गायब’ यात्रासँगै आलोचनाको घेरामा परेको छ ।

 

 

विराटनगर किंग्समा आबद्ध दक्षिण अफ्रिकी ब्याटर डू प्लेसिसले आईपीएल नखेल्ने

काठमाडौं । नेपाल प्रिमियर लिग (एनपीएल) को दोस्रो संस्करणका लागि विराटनगर किंग्समा आबद्ध दक्षिण अफ्रिकी ब्याटर फाफ डू प्लेसिसले यस वर्ष हुने इण्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल) अक्सनमा सहभागी नहुने निर्णय गरेका छन् । उनले आगामी संस्करणको लिलामीबाट आफ्नो नाम फिर्ता लिएका छन् । डू प्लेसिसले यस सम्बन्धमा जारी गरेको आफ्नो वक्तव्यमा १४ सिजन आईपीएल खेलेपछि यो वर्षको लिलामीमा आफ्नो नाम नराख्ने निर्णयमा पुगेको जनाएका हुन् ।

आफूले भारतबाट मित्रता, सम्झना, पाठ (लेसन) र एक क्रिकेटर तथा एक व्यक्तिको रूपमा स्वरुप पाएको उनले उल्लेख गरेका छन् । उनले आफूले यो वर्ष नयाँ र चुनौतीपूर्ण निर्णय लिएको उल्लेख गर्दै पाकिस्तानको पाकिस्तान सुपर लिग (पीएसएल) को आगामी सिजनमा खेल्ने जनाएका छन् ।
उनले आफू पाकिस्तानको आतिथ्यताको प्रतिक्षामा रहेको पनि उल्लेख गरेका छ्न् । डू प्लेसिसले सन् २०१२ मा चेन्नई सुपर किंग्सको तर्फबाट आईपीएलमा डेब्यू गरेका थिए । आफ्नो पहिलो सिजनमा उनले ३९८ रन बनाएका थिए । दक्षिण अफ्रिकाका पूर्व कप्तान समेत रहेका डू प्लेसिससँग विश्वभरका फ्रेन्चाइज क्रिकेट लिग खेलेको अनुभव छ । उनले इन्डियन प्रिमियर लिग ९आईपीएल० मा रोयल च्यालेन्जर्स बेंगलुरुबाट २०२२ देखि २०२४ सम्म प्रतिस्पर्धा गरेका थिए ।
उनले १५४ आईपीएल खेल खेलेका छन् । चेन्नई सुपर किंग्ससंग दुई पटक उपाधि जितेका छन् । गत वर्ष उनले दिल्ली क्यापिटल्सका लागि ९ खेलमा २०२ रन बनाएका थिए र दुई खेलमा टिमलाई कप्तानी समेत गरेका थिए ।

उनले भविष्यमा आईपीएलमा फर्किने सम्भावना खुला राख्दै भने, यो बिदाइ होइन, फेरि भेटिन्छौं । फाफ डु प्लेसिस दक्षिण अफ्रिकी राष्ट्रिय टोलीका पूर्वकप्तान हुन्। उनले टेस्ट, एकदिवसीय र टी–२० तिनै प्रारूपमा उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्दै आफूलाई विश्व क्रिकेटका अग्रणी ब्याट्सम्यानका रूपमा स्थापित गरेका छन् । अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटबाट अवकाश लिएपछि उनले विश्वभरका फ्रेन्चाइज लिगहरूमा धमाकेदार प्रदर्शन गर्दै आएका छन् । उनको अनुभव र ब्याटिङ क्षमताले नेपाल प्रिमियर लिगमा नै नयाँ ऊर्जा ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ । विराटनगर किंग्सले डु प्लेसिसको आगमनले टोलीको शक्ति अब बाँकी खेलमा बलियो बन्ने आशा व्यक्त गरेको छ ।

 

 

मल्कवाङमा पहिलोपटक बस पुग्यो

म्याग्दी  । भौगोलिक रूपमा विकट र दुर्गम क्षेत्रमा पर्ने जिल्लाको धवलागिरि गाउँपालिका-५ मल्कवाङमा पहिलोपटक बस पुगेको छ । सदरमुकाम बेनीबजारबाटयात्रु बोकेर शनिबार पहिलोपटक ध१ख ३०८ नम्बरको बस मल्कवाङ पुगेको हो ।

बसका धनी जगत दगामी मगर र चालक श्याम मिजारलाई स्थानीयले अबिर र माला लगाएर स्वागत गरेका छन् । धवलागिरि-५ मल्कवाङका वडाध्यक्ष अमर छन्तयालसहित जनप्रतिनिधि, स्थानीय अगुवा, आमा समूह र युवा क्लबका प्रतिनिधिहरूले चालक र सवारीधनीलाई स्वागत गर्नुका साथै खुसीयाली मनाएका हुन् ।

वडाध्यक्ष छन्त्यालका अनुसार विसं २०७८ मा सडक सञ्जालमा जोडिएको मल्कवाङमा यसअघि जिप, ट्याक्टर र मोटरसाइकल मात्र आउने गरेका थिए । गाउँपालिकामार्फत बर्खामा अवरुद्ध सडक मर्मत गर्ने क्रममा अप्ठ्यारो ठाउँमा ग्रेड र घुम्ती मिलाएर बस सञ्चालन गर्न मिल्ने बनाइएको उनले बताए ।

सडक सञ्जालमा जोडिएको पाँच वर्षपछि मल्कवाङमा बस सञ्चालन हुन थालेको हो । बस सञ्चालन भएपछि स्थानीयवासीले जिपको तुलनामा सस्तो भाडादरमा यात्रा गर्न पाएको भन्दै खुसी व्यक्त गरेका छन् । यसअघि जिपमा मल्कवाङ–बेनी यात्रा गर्दा प्रतिव्यक्ति रु एक हजार भाडा तिर्नुपर्ने बाध्यता थियो ।

बसका लागि प्रतिव्यक्ति भाडादर रु सात सय ५० कायम गरिएको वडाध्यक्ष छन्तयालले जानकारी दिए। “बेनीबाट मल्कवाङसम्मको दूरी ४५ किमी छ । बस सेवा सञ्चालन भएसँगै मल्कवाङ, भेडिखाल्डा, कुइनेखानी, आरवाङ, घण्टीवाङका तीन सयभन्दा बढी परिवार लाभान्वित भएका छन्”, उनले भने ।

असारदेखि असोजबाहेक आठ महिना बस सञ्चालन गर्न मिल्ने गरेर सडक बनाइएको वडाध्यक्ष छन्त्यालले बताए । म्याग्दी यातायात प्रालिले बेनीबाट हरेक बिहान ७ः०० बजे र मल्कवाङबाट बिहान ८ः०० बजे प्रत्येक दिन एउटा–एउटा बस छुट्ने जनाएको छ ।

यसअघि मल्कवाङ, भेडिखाल्टा, आरवाङ, घण्टीवाङ, कुइनेखानीका बासिन्दा पैदलयात्रा गरेर मराङ बेँसी पुगेर बस चढ्ने गर्दथे । मल्कवाङबाट भेडीखाल्टालाई सडक सञ्जालमा जोड्नका लागि धवलागिरि गाउँपालिकाले चालु आर्थिक वर्षको योजना कार्यान्वयनको तयारी गरेको गाउँपालिकाका अध्यक्ष प्रेमप्रसाद पुनले बताए । उनका अनुसार उक्त खण्ड विस्तार तथा स्तरोन्नतिका लागि यस वर्ष रु ३० लाख विनियोजन भएको छ ।

भेडिखाल्टामा पनि हालसम्म सडक पुगेको छैन । गण्डकी प्रदेश सरकारले मालिका गाउँपालिकाको बिमलुरवाङ, मराङबेँसी, अर्वाङ हुँदै मल्कवाङ जोड्ने सडक स्तरोन्नतिका लागि बहुवर्षीय योजना सञ्चालन गर्ने लक्ष्यसहित चालु आवमा रु एक करोड विनियोजन गरेको छ ।

प्रदेशसभा सदस्य रेशम जुग्जालीले उक्त बजेटलाई २० प्रतिशत मानेर रु पाँच करोड स्रोत सुनिश्चितता गराई बहुवर्षीय ठेक्का आह्वान गर्नुपर्ने धारणा राखे । लुरवाङबाट मल्कवाङ खण्डको अप्ठ्यारो ठाउँको सडकलाई स्तरोन्नति गरेर सहज बनाउन पहल गरिरहेको उनले जानकारी दिए ।

प्रधानमन्त्रीको उपस्थितिमा चार वर्षपछि एनआरएनए एकता घोषणा

काठमाडौं । विभाजन भएको चार वर्षपछि गैरआवासी नेपाली संघ (एनआरएनए) को वृहत एकता घोषणा गरिएको छ । प्रधानमन्त्री सुशीला कार्कीको उपस्थितिमा आइतबार संघको एकता घोषणा गरिएको हो । विभाजित संघमा अध्यक्षद्वय डा. बद्री केसी र महेश श्रेष्ठले एकताको सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर गरेका छन् । १० औं महाधिवेशनबाट सुरु भएको सदस्यतासम्बन्धी विवादले संघ विभाजनमा पुगेको थियो ।

१० औं र ११ औं महाधिवेशनमा निर्वाचित भएका दुबैतिरका समितिलाई मान्यता दिने, १२ औं महाविधेशन गर्नको लागि अध्यक्ष केसी र श्रेष्ठ रहेको स्टेयरिङ कमिटी गठन गर्ने, अदालतमा दुवै पक्षले गरेका मुद्दा मामिला फिर्ता गर्ने, सदस्यता वितरणको लागी समय थप गर्ने लगायतका सहमति भएको छ । ‘लामो समयदेखिको प्रयासले सार्थकता पाएको छ । एकताको मूल सहमति पत्रमा हस्ताक्षर भइसकेको छ । आइतबार प्रधानमन्त्रीनिवास बालुवाटारमा प्रधानमन्त्रीको उपस्थितिमा एकताको घोषणा भयो,’ एनआरएनएका एक नेताले भने, ‘अब विश्वभरका एनआरएनको नेतृत्व महेश श्रेष्ठले गर्नु हुनेछ ।’

यसअघि विभिन्न समयमा एनआरएनको आधिकारिकता लगायतका विषयमा सबै पक्षले अदालतमा दायर गरेका मुद्दा फिर्ता लिने सहमति पनि भएको छ । १० बुँदे मूल सहमति परराष्ट्र मन्त्रालयका प्रतिनिधिको रोहवरमा हस्ताक्षर गरिएको छ । त्यसलाई परराष्ट्र मन्त्रालयमा अभिलेखित गर्ने सहमति पत्रमै उल्लेख छ । १० बुँदे सहमतिको कार्यान्वयन संघको विधान अनुसार गर्ने, कुनै विषयमा विवाद उत्पन्न भए परराष्ट्र मन्त्रालयसँगको समन्वय र सहमतिमा समाधान गर्ने तथा सहमतिका सवै बुँदाहरूलाई संघको आगामी १२औं महाधिवेशनबाट अनुमोदन गराउने भनिएको छ ।

सहमतिको पहिलो बुँदामा २०२३ अक्टोबर १७–२० मा सम्पन्न एघारौं अन्तर्राष्ट्रिय महाधिवेशनबाट निर्वाचित डा. बद्री केसीको नेतृत्वको कार्यसमितिलाई स्वीकार गर्ने तथा संघका पूर्वअध्यक्ष डा. शेष घलेको संयोजकत्वमा गठित उच्चस्तरीय समितिद्वारा २०२५ मे ३–४ मा आयोजित एकता महाधिवेशनबाट महेशकुमार श्रेष्ठको नेतृत्वमा निर्वाचित कार्यसमितिलाई स्वीकार गर्ने उल्लेख छ । सहमतिको दोस्रो बुँदामा गैरआवासीय नेपाली संघको १२औं महाधिवेशन १७ अप्रिल २०२६ सम्ममा सम्पन्न गर्ने र त्यसका लागि महेशकुमार श्रेष्ठको नेतृत्वमा बनेको समितिको कार्यकाललाई पूर्ण कार्यकाल मानिने भनिएको छ ।

 

नेतृत्व निर्माणमा स्वस्थ र मित्रवत् प्रतिष्पर्धा गर्छौं : ईश्वर पोखरेल

काठमाडौं । नेकपा (एमाले) का वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेलले ११ औं राष्ट्रिय महाधिवेशनमा स्वस्थ र मित्रवत् प्रतिस्पर्धा गर्ने बताएका छन् । भूगोल तथा विशेष कमिटीबाट चुनिएर आएका महाधिवेशन प्रतिनिधिहरूलाई शुभकामना दिँदै पोखरेलले जनताको बहुदलीय जनवादको रक्षा र पार्टी जीवनको लोकतान्त्रीकरणको कुरालाई प्रभावकारी ढंगले अगाडि बढाउने बताएका हुन् ।

‘एमाले जनताको बहुदलीय जनवादको रक्षा र पार्टी जीवनको लोकतान्त्रीकरण कुरालाई प्रभावकारी ढंगले अगाडि बढाउन चाहन्छ । यी काम गर्दै मुलुकमा समृद्धिको एउट अभियानलाई अगाडि बढाउन चाहन्छ,’ उनले सामाजिक सञ्जालमार्फत् भिडिओ सन्देश जारी गर्दै भनेका छन्, ‘यो ११ औं राष्ट्रिय महाधिवेशन यो काममा महत्वपूर्ण निष्कर्षमा पुग्न सकोस् यो सँगसँगै नेतृत्व निर्माणमा स्वस्थ, मित्रवत् प्रतिस्पर्धालाई हामीहरू अगाडि बढाउन चाहन्छौं । यो महाधिवेशनमा यी कामहरू गर्न सकौं ।’ पोखरेलले यो महाधिवेशनमा अध्यक्षमा प्रतिस्पर्धा गर्ने यसअघि नै बताइसकेका छन् ।

नेपालमा ३४ हजार ३३७ जना एचआईभी संक्रमित : कति छ महिला–पुरुषको संख्या ?

काठमाडौं । नेपालमा एचआईभी संक्रमितको संख्या ३४ हजार ३३७ जना रहेका छन् । आइतवार विश्व एड्स दिवसको अवसरमा आयोजित अन्तरक्रिया कार्यक्रममा बोल्दै राष्ट्रिय एड्स तथा यौन रोग नियन्त्रण केन्द्रका निर्देशक डा. सर्वेश शर्माले यसबारे जानकारी गराएका हुन्। उनकाअनुसार कुल संक्रमितमध्ये १५ वर्ष भन्दा माथिका ३३ हजार २ सय ७९ जना रहेका छन् । त्यस्तै १५ वर्ष माथिका १४ हजार जना महिलाहरुमा एचआइभी संक्रमण छ । उनले १५ वर्ष भन्दा माथिका एचआइभी संक्रमित पुरुषहरुको संख्या १९ हजार २ सय ७९ रहेको छ । एक हजार ५८ जना एचआइभी पोजेटिभ बालबालिकाहरु रहेका छन् ।

गत एक वर्षमा आमालाई एचआइभी परीक्षण गर्दा २ सय २७ जना बालबालिकाहरु संक्रमित फेला परेका छन् । सन् २००० देखि २०२४ सम्म आउँदा नयाँ संक्रमण पनि ७६ प्रतिशतले घटेको डा. शर्माले बताए । सरदर दिनमा १.७ जना नयाँ संक्रमित थपिरहेका छन् भने दिनमा एक जनाको एचआइभीका कारण मृत्यु भइरहेको छ । डा.शर्माकाअनुसार ८८ प्रतिशत संक्रमितहरु औषधिको सेवन गरिरेका छन् । संक्रमितहरुमध्ये ७६ प्रतिशतले शरीरमा भाइरसको मात्रा कति छ भनेर परीक्षण गरिरहेको बताए । आगामी एक वर्षभित्र एचआइभी संक्रमणविरुद्धको रणनीति बनाउनुपर्ने आवश्यकता रहेको उनले बताए ।

 

आज पनि बढ्यो सुनचाँदीको भाउ, तोलाको कति पुग्यो ?

काठमाडौं । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा आएको उतारचढाव, मूल्यमा भएको क्रमिक वृद्धि र मागमा देखिएको परिवर्तनले आन्तरिक बजारका सुनको भाउ निरन्तर उकालो लागेको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघका अनुसार आज एक तोला सुनको मूल्य रु दुई लाख ५२ हजार २०० कायम भएको छ ।

आज चाँदीको मोल पनि बढेर तोलामा रु तीन हजार ४९० निर्धारण भएको छ । शुक्रबार सुनको मूल्य प्रतितोला रु दुई लाख ५० हजार ६०० कायम भएको थियो भने एक तोला चाँदी रु तीन हजार ३४५ मा कारोबार भएको थियो । अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरूका अनुसार आज एक औंस सुन चार हजार १७५ र त्यति नै चाँदै ५४ अमेरिकी डलरमा कारोबार भइरहेको छ ।

नार्कका सात वैज्ञानिकसहित ११ कर्मचारी सम्पर्कविहीन, लगानी रकम असुलिने चेतावनी

काठमाडौं । नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषदका ११ कर्मचारी सम्पर्कविहीन भएका छन् । अध्ययन बिदामा बसेका सात वैज्ञानिकसहित ११ कर्मचारी बिदा सकिएपश्चात हाजिर हुन आउनुपर्नेमा सम्पर्कविहीन रहेको नार्कले सूचना जारी गरी जानकारी दिएको छ ।

वैज्ञानिकहरू अच्युत मिश्र २०७४ भदौदेखि, नवीनकुमार दंगाल २०७६ भदौदेखि, होमन रेग्मी २०७३ माघदेखि, देवराज चालिसे २०७३ चैतदेखि, प्रतिष्ठा अधिकारी २०७४ मंसिरदेखि, दिनेशबाबु थापा मगर २०७५ साउनदेखि र संजिव गौतम २०७५ भदौदेखि सम्पर्कविहीन छन् ।

त्यस्तै अन्य कर्मचारीहरू सुमन कार्की, उज्ज्वल सुवेदी, अतित पराजुली र अस्मिता श्रेष्ठ पनि विभिन्न मितिदेखि बिदामा रही सम्पर्कविहीन रहेको नार्कले जनाएको छ । उनीहरु अध्ययन बिदा स्वीकृत गराई कबुलियतनामा गरी अध्ययनमा गएको तर बिदापश्चात हाजिर हुन आउनुपर्नेमा आ–आफ्नो पदबाट राजीनामा पेस गरेको नार्कले जनाएको छ । नार्कले उनीहरूलाई कर्मचारी प्रशासन विनियम २०४९ को विनियम ४० (२)को कसुरमा नोकरी टुटेको सम्झी सेवाबाट किन अलग नगर्ने भनेर स्पष्टीकरण सोधेको छ । नार्कले सेवाबाट नहटाउनुपर्ने कुनै कारण र प्रमाण भए सात दिनभित्र आफै उपस्थित भई स्पष्टीकरण बुझाउन ती कर्मचारीहरूलाई आग्रह गरेको छ ।

वीर अस्पतालदेखि जमलसम्मको फुटपाथमा धराप (तस्वीरहरु)

काठमाडौं । करिब साढे दुई वर्षदेखि काठमाडौं महानगरपालिका–२७ अन्तर्गत वीर अस्पतालबाट जमल जाने बाटोको फुटपाथ निर्माण नहुँदा अव्यवस्थित बनेको छ । फुटपाथ बनाउने भन्दै सामग्रीहरू राखिएको भए पनि काम नबढ्दा पैदल यात्रुले सघन यातायातसँगै जोखिम मोलेर हिँड्न बाध्य छन् ।

स्थानीयका अनुसार फुटपाथमा थुपारिएका निर्माण सामग्री र अव्यवस्थित संरचनाका कारण सडक अझै साँघुरो बनेको छ । वीर अस्पताल आसपास दैनिक ठूलो संख्यामा पैदल यात्रु ओहोरदोहोर गर्ने हुँदा समस्या झनै बढेको छ । सहरी क्षेत्रमा सुरक्षित हिँडडुलका लागि फुटपाथ अनिवार्य भए पनि काठमाडौंका धेरै भागमा यस्तै अवस्थाका कारण पैदल यात्रुको सुरक्षामा निरन्तर असर परेको छ ।
तस्वीरहरू : सफल प्रकाश श्रेष्ठ /नेपाल फोटो लाइब्रेरी

सबै धर्मप्रति मेरो उत्तिकै सम्मान छ : प्रधानमन्त्री कार्की

काठमाडौं । लैंगिक हिंसाविरुद्धको १६ दिने अभियान शुभारम्भका क्रममा दिएको अभिव्यक्तिको आलोचना भएपछि प्रधानमन्त्री सुशीला कार्कीले स्पष्टीकरण दिएकी छन् । आज (आइतबार) सामाजिक सञ्जालमार्फत प्रधानमन्त्री कार्कीले सबै धर्म वा समुदायप्रति आफ्नो उत्तिकै सम्मान रहेको स्पष्ट पारेकी हुन् ।

‘नमस्कार ! लैंगिक हिंसाविरुद्धको १६ दिने अभियान शुभारम्भका क्रममा मैले दिएको अभिव्यक्तिमा रहेर विभिन्न टिप्पणी भएका रहेछन्’, उनले लेखेकी छन्, ‘कुनै पनि धर्म वा समुदायलाई होच्याउने मेरो आशय र नियत होइन, छैन । सबै धर्मप्रति मेरो उत्तिकै सम्मान छ । शान्ति, सद्भाव र सहिष्णुता कायम राख्न सबैमा विनम्र अनुरोध छ ।’

 

 

अपर अरुण जलविद्युत् : एनआरएन र वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपालीलाई १३ अर्बको शेयर प्रस्ताव

काठमाडौं । संखुवासभाको भोटखोला गाउँपालिकामा निर्माण भइरहेको १,०६३ मेगावाट क्षमताको माथिल्लो अरुण अर्धजलाशययुक्त जलविद्युत् आयोजना स्वदेशी लगानीमा अघि बढाउने तयारी तीव्र बनेको छ । नेपाल विद्युत् प्राधिकरणको नेतृत्वमा निर्माण हुने यस परियोजनामा करिब १२ अर्ब ९५ करोड रुपैयाँ बराबरको शेयर गैरआवासीय नेपाली (एनआरएन) तथा वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपालीका लागि छुट्याउने प्रस्ताव अनुमोदन गरिएको छ ।

आयोजनाको कुल लागत निर्माण अवधिको ब्याज बाहेक २ खर्ब १३ अर्ब २९ करोड रुपैयाँ र ब्याजसहित २ खर्ब ३९ अर्ब ७९ करोड पुग्ने अनुमान गरिएको छ । जसअनुसार ३० प्रतिशत अर्थात् ७१ अर्ब ९४ करोड इक्विटी र ७० प्रतिशत ऋणमार्फत वित्तीय संरचना तयार गरिएको हो । सात वर्ष निर्माण अवधि रहने परियोजनामा वार्षिक ७ प्रतिशत ब्याजदर मानिएको छ ।

प्रवर्द्धक कम्पनी अपर अरुण हाइड्रो–इलेक्ट्रिक लिमिटेडले तयार पारेको वित्तीय प्रस्ताव प्राधिकरण सञ्चालक समितिले पारित गरी सरकारले अघि बढाउने प्रक्रिया सुरु गरेको हो । इक्विटीको ५१ प्रतिशत संस्थापक र ४९ प्रतिशत साधारण शेयरमार्फत जुटाइनेछ । साधारण शेयरमध्ये १८ प्रतिशत एनआरएन तथा वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपाली, १० प्रतिशत आयोजना प्रभावित, १८ प्रतिशत देशभरका सर्वसाधारण, २ प्रतिशत पिछडिएको क्षेत्र र १ प्रतिशत प्राधिकरण कर्मचारीका लागि छुट्याइएको छ ।

आयोजनाको संस्थापक लगानीमा प्राधिकरणको २९ अर्ब ४९ करोड (४१ प्रतिशत) रहनेछ । कर्मचारी सञ्चय कोष, नागरिक लगानी कोष, सामाजिक सुरक्षा कोष, नेपाल टेलिकम, बीमा तथा पुनर्बीमा कम्पनी लगायत संस्थागत निकायबाट थप लगानी जुटाइनेछ । कुल ऋणमध्ये ४५ प्रतिशत सहुलियतपूर्ण सहवित्तीयकरण, ३० प्रतिशत ऊर्जा बन्ड, र बाँकी रकम बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट सहवित्तीयकरण गर्दै संकलन गर्ने योजना छ ।

व्यावसायिक उत्पादन सुरु भएको पहिलो वर्षमै २७ अर्ब ९० करोड रुपैयाँ आम्दानी हुने अनुमान गरिएको छ । वार्षिक ३ प्रतिशत मूल्यवृद्धि मान्दा आयोजना अवधिभर ३४ अर्ब ५९ करोड आम्दानी पुग्ने प्रक्षेपण छ । प्रारम्भिक वर्षमा विद्युत् प्रतियुनिट औसत पीपीए दर ६.३ रुपैयाँ रहने र आठ वर्षपछि ७.८ रुपैयाँ पुग्ने अनुमान गरिएको छ। आयोजनाबाट वार्षिक ४ अर्ब ५३ करोड युनिट विद्युत् उत्पादन हुनेछ । हाल परियोजनास्थलमा २१ किलोमिटर पहुँच सडक तथा ७० मिटर लम्बाइको स्टिल आर्क पुल निर्माण भइरहेको छ । भौगोलिक रूपमा जटिल क्षेत्र भएकाले पूर्वाधार निर्माणलाई प्राथमिकताका साथ अघि बढाइएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।

देउवा निवासमा आज पनि पदाधिकारी छलफल, खाँणले बोलाए छुट्टै भेला

काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसभित्र महाधिवेशनको स्वरूप र समय निर्धारणलाई लिएर चलिरहेको रस्साकस्सी आज पनि तीव्र रूपमा अघि बढेको छ । सभापति शेरबहादुर देउवाले केही दिनदेखि सुरु गरेको पदाधिकारी तथा पूर्व पदाधिकारीहरूसँगको छलफल आज (आइतबार) पनि निरन्तरता पाउनेछ भने नियमित महाधिवेशन पक्षधर समूहले बालकृष्ण खाँणको नेतृत्वमा छुट्टै भेला बोलाएको छ ।

शनिबार गरिएको बैठक निष्कर्षविहीन भएपछि देउवाले आज पुनः छलफल डाकेका हुन् । महाराजगञ्जस्थित आफ्नै निवासमा दिउँसो १ बजेबाट सुरु हुने बैठकमा कार्यवाहक सभापति पूर्णबहादुर खड्का, महामन्त्री गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्मा तथा नेताहरू विमलेन्द्र निधि, कृष्ण सिटौला, शेखर कोइराला र रमेश लेखक सहभागी हुने जनाइएको छ । नियमित वा विशेष महाधिवेशन गर्ने कि नगर्ने भन्ने विवाद आजै टुंग्याउने सभापति देउवा पक्षको तयारी रहेको पदाधिकारीहरूले बताएका छन् ।

यसैबीच, पार्टीभित्र नियमित महाधिवेशनको पक्षमा उभिएको समूहले भने आज दिउँसो २ बजे मध्यवानेश्वरको सनराइज क्याफे एन्ड ब्याकेटमा छुट्टै भेला राखेको छ । करिब ७० जना बढी केन्द्रीय सदस्यको उपस्थिति रहने अपेक्षा गरिएको यो भेला समूहलाई एकताबद्ध राख्ने र आगामी रणनीति तय गर्ने उद्देश्यले बोलाइएको हो ।

खाँण नेतृत्वको समूह विशेष महाधिवेशन गर्नु नपर्ने अडानमा छ । उनीहरू १५औं महाधिवेशन चुनावअघि विशेष महाधिवेशनको आवश्यकता नरहेको र आगामी वैशाखमै नियमित महाधिवेशन गर्नुपर्छ भन्ने धारणा अघि सार्दै आएका छन् । पार्टीभित्र दुवै धार तीव्र रूपमा अगाडि बढिरहेका बेला देउवा निवासमा बस्ने छलफल र खाँण पक्षको भेला—दुवैको परिणामले कांग्रेसको आगामी राजनीतिक मार्गचित्र निकै हदसम्म निर्धारण गर्ने देखिएको छ ।

नेकपाको आज पोखरामा एकता सन्देश सभा

काठमाडौँ । नेपाली कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) ले आज (आइतबार) गण्डकी प्रदेशलाई लक्षित गरेर कास्कीको पोखरामा एकता सन्देश सभा गर्दैछ । पार्टीका संयोजक पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ र सहसंयोजक माधवकुमार नेपाललगायतका नेताले सभामा सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम छ ।

नेकपाले भोलि (सोमबार) कोशीको विराटनगरमा, मंसिर १८ गते, कर्णालीको सुर्खेतमा, २० गते मधेशको जनकपुरमा र २३ गते बागमतीको हेटौँडामा सभा गर्ने तालिका सार्वजनिक गरेको छ । मंसिर २९ गते देशभरका पालिकामा एकता सन्देश सभाको तयारी नेकपाको छ ।

यसअघि नेकपाले शनिबार लुम्बिनी प्रदेशको दाङ देउखुरीमा र शुक्रबार सुदूरपश्चिमको धनगढीमा एकता सन्देश सभा गरेर प्रदेशस्तरमा पार्टीको सन्देश प्रवाह गरेको छ । नेकपाका नेताहरुले जेनजी आन्दोलनले १५ बाम घटक दललाई एकत्रित गराउन बल दिएको बताउँदै आउँदा दिनमा आफूहरु सच्चिन तयार रहेकाले आत्मालोचनाका लागि जनता समक्ष आइरहेको बताइरहेका छन् ।

च्याम्पियन जनकपुरलाई हराउँदै सुदूरपश्चिम ‘प्लेअफ’ मा

काठमाडौं । नेपाल प्रिमियर लिग (एनपीएल) मा सुदूरपश्चिम रोयल्सले पाँचौं जित दर्ता गरेको छ । शनिबार भएको खेलमा जनकपुर बोल्ट्सलाई ६ विकेटले पराजित गर्दै सुदूरपश्चिमले प्रतियोगितामा लगातार पाँचौं जित दर्ता गरेको हो ।

योसँगै एनपीएलमा लगातार पाचौँ जित दर्ता गरेको सुदूरपश्चिम अपराजित रहँदै प्लेअफमा स्थान बनाउने पहिलो टोली बनेको छ । पाँच खेलबाट १० अंक बनाएको सुदूरपश्चिम अंक तालिकाको शीर्ष स्थानमा छ । सुदूरपश्चिमले लिग चरणमा चितवन, विराटनगरसँग खेल्न बाँकी छ ।

लगातार चौथो खेलमा हार भोगेसँगै साविक विजेता जनकपुर बोल्ट्सको प्लेअफमा पुग्ने सम्भावना कठिन भएको छ । जनकपुरले अब चितवन राइनोज, लुम्बिनी लायन्स र कर्णाली याक्ससँग खेल्न बाँकी छ ।

रवि अपराधी होइनन्, चुनावी अभियानमा सहभागी हुने अधिकार पाउनु पर्छ : नेता शर्मा

काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका नेता डा. सुनिल शर्माले रवि लामिछानेले चुनावी अभियानमा सहभागी हुने कानुनी अधिकार राख्नु पर्ने बताएका छन् । नेता शर्माले भने, ‘रवि अपराधी होइनन्, त्यसैले उहाँले स्वतन्त्र रूपमा आफ्नो विचार राख्ने र चुनावी अभियानमा भाग लिन पाउनु पर्छ ।’

शर्माले भारतको सर्वोच्च अदालतले अरविन्द केजरीवाललाई भ्रष्टाचार र सम्पत्ति शुद्धीकरणको आरोपमा छोटो अवधिको जमानत दिँदा दिएको सन्देश उदाहरण स्वरूप प्रस्तुत गर्दै भने, ‘चुनाव जनहितको विषय हो । कुनै व्यक्ति दोषी प्रमाणित नहुँदासम्म राजनीतिक प्रक्रियामा सहभागी हुनबाट रोक्नु हुँदैन । अदालतले स्पष्ट रूपमा भनेको छ कि अपराध प्रमाणित नभएसम्म राजनीतिक सहभागिताबाट रोक्नु समाजका लागि खतरा होइन ।’

उनले थपे, ‘यही न्यायिक सिद्धान्तको आधारमा, रवि लामिछाने आफू उम्मेदवार बन्न कानुनी रूपमा रोकिएका भए पनि, चुनावी अभियानमा सहभागिता जनाउने अधिकार उनीसँग रहनु पर्छ । उनी अहिले सहकारी ठगी प्रकरणमा अभियुक्त मात्र हुन् र कुनै अपराधमा दोषी ठहर भइसकेका छैनन् ।’

डा. शर्मा अनुसार लोकतान्त्रिक मुलुकमा कुनै पनि शीर्ष राजनीतिक व्यक्तित्वलाई पूर्ण रूपमा चुनावी प्रक्रियाबाट अलग राख्नु प्रत्यक्ष रूपमा प्रतिस्पर्धाको निष्पक्षता कमजोर पार्ने अभ्यास हो । यो केवल कुनै व्यक्ति वा पार्टीको पक्षमा मात्र नभई नेपालको समग्र लोकतान्त्रिक मूल्य र राजनीतिक निष्पक्षताको संरक्षणको पक्षमा रहेको विषय हो ।

नेता शर्माले निष्कर्षमा भने, ‘हामीले प्रतिस्पर्धालाई दबाएर होइन, खुलेर सामना गरेर बलियो लोकतन्त्र निर्माण गर्नुपर्छ । यस्ता न्यायिक र राजनीतिक नजिरहरूले हाम्रो लोकतान्त्रिक चरित्र सुदृढ बनाउँछन् र न्यायिक प्रक्रियाको विश्वसनीयता पनि कायम राख्छन् ।’ नेता शर्माले केहि दिनअघि पूर्व गृहमन्त्री समेत रहेका रास्वपा सभापति लामिछानेलाई ललितपुरको नख्खु कारागारमै पुगेर भेटेका थिए ।

भेटपछि उनले अघिल्लो सरकारले लामिछानेमाथि प्रतिशोध साँधेको बताएका थिए । उनले अघिल्लो सरकारको पालामा एउटै प्रकृतिको मुद्दामा अरुलाई छुट दिइएको बताउँदै लामिछानेमाथि भने भिन्नै व्यवहार गरिएको टिप्पणी गरेका थिए । उनले जेनजीको बलमा बनेको सुशीला कार्की नेतृत्वको सरकारले रविको मुद्दामा चासो देखाउनु पर्ने बताउँदै उनी भाग्छन् भन्ने लागे आफू कागजमा औठाछाप लगाएर जिम्मा लिन तयार रहेको बताएका थिए ।

 

पहिचान सम्मान काइँला र पहिचान युवा सम्मान राईलाई

काठमाडौँ । पहिचान पुरस्कार कोषले यस वर्षको पहिचान सम्मान वरिष्ठ साहित्यकार वैरागी काइँला (तिलविक्रम नेम्वाङ सुब्बा) लाई प्रदान गरिने भएको छ ।

रु पाँच लाख दुई हजार दुई राशीका सम्मान वरिष्ठ साहित्यकार-मुन्धुमविद् एवं नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका पूर्वकुलपति काइँलालाई प्रदान गर्ने निर्णय भएको कोषका संस्थापक नरेश काङमाङ राईद्वारा आज जारी विज्ञप्तिमा जनाइएको छ ।

यस्तै, रु ५० हजार दुई सय दुई राशीको पहिचान युवा सम्मान गणेशकुमार राई (गीलु रातोस) लाई दिइने भएको छ ।

पहिचान आन्दोलन र लेखनमा उनीहरूले दिएको योगदानलाई कदर गर्दै उक्त सम्मान र पुरस्कार दिइने निर्णय भएको विज्ञप्तिमा जनाइएको छ ।

श्रीलङ्काकामा मौसमी प्रकोपका कारण सार्वजनिक आपतकाल घोषणा

कोलम्बो । श्रीलङ्काका राष्ट्रपति अनुरा कुमार दिसानायकले हालको खराब मौसमी प्रकोपको सामना गरिरहेको अवस्थामा सार्वजनिक आपतकालको घोषणा गरेका छन् ।

घोषणाले सार्वजनिक सुरक्षा अध्यादेश अन्तर्गत आपतकालीन नियमहरू राष्ट्रव्यापी लागू गर्न सरकारलाई अधिकार प्रदान गर्दछ । आपतकाल घोषणा गर्नुको उद्देश्य सार्वजनिक सुरक्षाको रक्षा गर्नु, राष्ट्रिय स्थिरता कायम राख्नु रहेको जनाइएको छ ।

यसैबीच श्रीलङ्काली प्रहरीले प्रहरी महानिरीक्षक (आइजीपी) को प्रत्यक्ष पर्यवेक्षणमा प्रहरी मुख्यालयमा विशेष अपरेसन युनिट स्थापना गरेको बताएको छ । युनिटले सार्वजनिक सहायताका लागि समर्पित ल्यान्डलाइन र ह्वाट्सएप हटलाइनहरू खोलेको जनाएको छ ।

राष्ट्रव्यापी प्रहरी अधिकारीहरूलाई उनीहरूको डिभिजन भित्र मौसम–सम्बन्धित आपतकालिन व्यवस्थापन गर्न द्रुत–प्रतिक्रिया टोलीहरूमा नियुक्त गरिएको छ । डुङ्गा, ड्राइभिङ उपकरण र अन्य उद्धार उपकरणहरू तत्काल तैनातीका लागि तयार छन् । विपद् व्यवस्थापन केन्द्र, सशस्त्र बल र अन्य एजेन्सीहरूलाई संयुक्त आपतकालीन अपरेसनमा एकीकृत गरिएको प्रहरीले जनाएको छ ।

विस्थापित परिवारका घर र सम्पत्तिहरूको सुरक्षाका लागि थप सुरक्षा उपायहरू लागु गरिएको अधिकारीहरूले बताएका छन् । अस्थायी आश्रयमा बसोबास गर्ने मानिसहरूको सुरक्षा सुनिश्चित गर्न प्रहरीलाई निर्देशन दिइएको छ ।

यसैबीच, अध्यागमन तथा आप्रवासन विभागले उडान रद्द र मौसम सम्बन्धी यात्रामा अवरोधका कारण फसेका विदेशी नागरिकहरूका लागि विशेष भिसा सुविधा उपायहरू सुरु गरेको छ । नोभेम्बर– २८ पछि प्रस्थान गर्न असमर्थ यात्रुहरूलाई भिसा विस्तार शुल्क र पेनाल्टी छुट दिइनेछ । पर्यटक, व्यापार र निवास भिसा भएकाहरुलाई समय थप गर्न सात दिनको अवधि प्रदान गरिएको छ ।

विभागले अल्पकालीन रुपमा भिसा अवधि अनलाइन बाटै थप गर्न सकिने र थप अद्यावधिकहरू जारी गरिने बताएको छ ।